Η συζήτηση γύρω από την δυνατότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ) να αξιοποιήσει τον υποθαλάσσιο ενεργειακό της πλούτο για οικονομικούς λόγους και κυρίως για αποδεκτή λύση, οφείλεται στην απόρριψη του σχεδίου Ανάν που κράτησε ζωντανή την ΚΔ. Λόγω εκείνου του συντριπτικού ΟΧΙ το 2004, δεν θα μάθουμε τις συνέπειες από αποδοχή του σχεδίου Ανάν. Μπορούμε μόνο να υποθέτουμε. Πάντως, η «μικρασιατική καταστροφή» και «τα κεραμίδια στο κεφάλι μας» που προέβλεπαν δικοί μας και ξένοι, δεν επαληθεύτηκαν. Αντιθέτως, την περίοδο από 2004 ως τον Φεβράρη 2008 που επικρατούσε η σχολή σκέψης του 76% -σ΄ εκείνη την ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο- είχαμε την θετική εξέλιξη της Συμφωνίας της 8ης Ιουλίου που η Τουρκία δεν εφάρμοζε στρέφοντας και τα 5 Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας εναντίον της. Την ίδια δύσκολη περίοδο είχαμε την ομόφωνη απόφαση των 27 της Ε.Ε. για πάγωμα 8 κεφαλαίων στις διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. Από την άλλη, αρνητικές εξελίξεις και σοβαρά πισωγυρίσματα προέκυψαν από το 2008 και μετέπειτα, όταν άλλαξε η πολιτική με επικράτηση της λεγόμενης πολιτικής του καλού παιδιού, με την οποία φυσικά συντάχθηκαν όλα «τα καλά παιδιά» του σχεδίου Ανάν...
Ειδικά για τον υποθαλάσσιο πλούτο, ΟΛΟΚΛΗΡΟ το σχέδιο Ανάν (με τα παραρτήματα και τις χιλιάδες σελίδες νομοθεσιών) με την στήριξη του Χάνευ και της Αγγλίας, είναι εκεί για να αντιληφθεί κάποιος τι θα συνέβαινε αν γινόταν αποδεχτό. Ας συνυπολογιστεί επίσης ότι η Τουρκία βάσει του σχεδίου Ανάν εξασφάλιζε επεμβατικό δικαίωμα σε ολόκληρη την Κύπρο και ξεκαθάριζε ότι δεν αποδεχόταν την συμφωνία ανάμεσα σε Κύπρο και Αίγυπτο για ρύθμιση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Με δεδομένες τις «Αγγλικές» και «Τουρκικές» πρόνοιες του σχεδίου, το συμπέρασμα είναι απλό. Δεν μπορούσε να λειτουργήσει Κυπριακό κράτος που να αξιοποιεί τον δικό του ενεργειακό πλούτο, ενάντια στην Αγγλία και την Τουρκία που έντεχνα διασφαλίστηκαν μέσω του σχεδίου Ανάν.
Τις προάλλες, προέκυψε η πρόταση του Ισραήλ σχετικά με το φυσικό αέριο την οποία ο Ν. Αναστασιάδης (πρώτης γραμμής υποστηριχτής της πολιτικής του καλού παιδιού) την χαρακτήρισε ως την «σημαντικότερη πρόκληση που έχει τεθεί ενώπιον της πατρίδας τα τελευταία χρόνια» (Κυπριακός τύπος, 19.1.2011). Ωστόσο, είναι ο ίδιος που πρωτοστάτησε στην αποδοχή του σχεδίου Ανάν το οποίο θα διέλυε μια τόσο σοβαρή προοπτική. Επιπλέον, παραμένει εκτεθειμένος για τα επιχειρήματα στήριξης που πρόβαλε στο σχέδιο Ανάν και κυρίως, για την στάση του ΜΕΤΑ το δημοψήφισμα. Πριν το δημοψήφισμα, για να καθησυχάσει τους πολίτες επειδή το σχέδιο Ανάν έδινε στην Τουρκία επεμβατικό δικαίωμα σ΄ όλη την Κύπρο, ο Ν. Αναστασιάδης πρόβαλλε ότι η Τουρκία έχει και σήμερα (2004) επεμβατικό δικαίωμα! Φυσικά, η Τουρκία άρπαξε την ευκαιρία για να το προβάλει αργότερα διά του ΥΠΕΞ Νταβούτογλου. Επικρίνεται όμως ο Ν. Αναστασιάδης πρωτίστως για την πολιτική του στάση ΜΕΤΑ το δημοψήφισμα. Αναφέρω ενδεικτικά ότι, συνέντευξή του στην εφ. «Τα Νέα» μετά το δημοψήφισμα του 2004 (ΜΕΤΑ!) είχε τον τίτλο «Ν. Αναστασιάδης: Δεύτερο Δημοψήφισμα με το ίδιο σχέδιο». Τα σχόλια για το περιεχόμενο της συνέντευξης περιττεύουν αφού ο τίτλος τα λέει όλα. Ένας πολιτικός προτείνει σε συνέντευξη του μετά το δημοψήφισμα την επαναφορά του σχεδίου Ανάν για «διεξαγωγή ενός δεύτερου δημοψηφίσματος, που είναι η μόνη ορατή λύσης του προβλήματος» ενώ στην Κύπρο δηλώνει σεβασμό στην ετυμηγορία του λαού! Εύχεται στην συνέντευξη όπως ο ΟΗΕ «μας δώσει μια δεύτερη ευκαιρία» με δημοψήφισμα και ταυτόχρονα δηλώνει σεβασμό στην απόφαση του λαού στο δημοψήφισμα. Πως γίνεται; Πάντως, την «σημαντικότερη πρόκληση που έχει τεθεί ενώπιον της πατρίδας τα τελευταία χρόνια» και που είναι ζωντανή επειδή απορρίφθηκε το σχέδιο Ανάν, δεν μπορεί να την διαχειριστεί ικανά εκείνος που βρισκόταν στο λάθος μέρος της ιστορίας στο δημοψήφισμα όσο και μετά. Κι αν στεναχωριούνται κάποιοι με τα πιο πάνω, εθνικόν είναι το αληθές, όσο πικρό κι αν είναι.
Κώστας Μαυρίδης – ακαδημαϊκός
