
Οι αρχαίοι Έλληνες απέδιδαν τις ιδιαίτερες ανθρώπινες μνημονικές ικανότητες
στην τιτανίδα θεότητα Μνημοσύνη. Μια φιλοσοφική μετεξέλιξη αυτής της καθαρά
μυθολογικής «εξήγησης» της μνήμης βρίσκουμε στην πλατωνική θεωρία της ανάμνησης,
όπως αυτή διατυπώνεται στο διάλογο «Φίληβος».
Για τον Πλάτωνα η αληθινή γνώση δεν είναι ποτέ απλώς «μνήμη», αλλά πάντοτε
«ανάμνησις». Πράγματι, πρώτος αυτός θα εισαγάγει στην ανθρώπινη σκέψη την ανάγκη
σαφούς διάκρισης αυτών των δύο βασικών λειτουργιών: θεωρεί τη «μνήμη» ως
επισφαλή φυσική-βιολογική λειτουργία καταγραφής, ενώ την «ανάμνηση» ως την
αποκλειστικά ανθρώπινη ικανότητα ψυχικής ανάκλησης των αιώνιων ιδεών.
Ακόμη πιο εντυπωσιακό, όμως, είναι ότι ο Πλάτωνας έκρινε απαραίτητο να
προτείνει στο διάλογο «Θεαίτητος»