Γράφει ο Αντρέας Τ. Λουκάς
Θα πω κάτι σημαντικό για μένα: Όταν τον Μάρτη του
1957, οι εγγλέζοι δολοφονούσαν εν ψυχρώ τον μόλις 5 χρόνια μεγαλύτερο μου, Ευαγόρα
Παλλικαρίδη, ήμουν 13 ετών, μαθητής στην πρώτη τάξη του Ελληνικού Γυμνασίου
Λαπήθου. Εκείνη η εν ψυχρώ δολοφονία, δεν έφυγε από τότε, ούτε μια μέρα από το
μυαλό μου. Την έζησα, όπως ολάκερος ο Κυπριακός Ελληνισμός, και την ζω από τότε
και στο ξύπνιο μου και στον ύπνο μου. Βάζω συνέχεια τον εαυτό μου στην θέση
εκείνου του σχεδόν αμούστακου παιδιού. Ζω το δράμα που έζησε, εκείνος και η
οικογένεια του. Και όταν έγινα πατέρας, αναρωτήθηκα τι θα έκανα, αν έκαναν στο
παιδί μου, ότι έκαναν οι Εγγλέζοι στον Βαγορή…..Ή ακόμα αν έκαναν οι Εγγλέζοι
σε δικό μου άνθρωπο, ότι έκαναν, είτε στον συγχωριανό μου τον Προδρομή του Ξενή
(Πρόδρομος Ξενοφώντος, από το Αγριδάκι….) ή στον Βασίλη Αλεξάνδρου από τον
Λιμνάτη. Τους οποίους επίσης δολοφόνησαν εν ψυχρώ, οι ίδιοι Εγγλέζοι!
Αλλά το ερώτημα είναι, ο Βαγορής, ο Προδρομής, ο
Βασίλης Αλεξάνδρου και όλες εκείνες οι στρατιές των Ηρώων της ΕΟΚΑ, τι μας
ήταν; Δεν ήσαν δικοί μας άνθρωποι; Ήσαν! Σάρκα ήσαν όλοι από την σάρκα της
Πατρίδας. Τα δικά μας αδέλφια ήσαν όλοι τους. Με τον μακαρίτη τον Προδρομή του
Ξενή, στο μανοδιδάσκαλο και μιας αίθουσας σχολείο του χωριού μας, καθόμασταν σε
διπλανά θρανία. Εκείνος ήταν 2-3 τάξεις μεγαλύτερος μου. Ποιος θα μπορούσε να
φανταστεί πως το λιγόκορμο εκείνο παιδάκι, ο Προδρομής συμμετείχε στην ΕΟΚΑ και
οι αγωνιστές της περιοχής του εμπιστεύονταν τα μυστικά του Αγώνα και την
τροφοδοσία τους; Και όμως! Και το δίκιο που είχαν να τον εμπιστεύονται, τους το
απέδειξε με την ζωή του. Τον συνέλαβαν οι Εγγλέζοι, τον βασάνισαν βάρβαρα και
κτηνωδώς για ένα παιδάκι της ηλικίας του και τον δολοφόνησαν εν ψυχρώ…. Και δεν
άνοιξε το στόμα του να ομολογήσει το παραμικρό! Και ούτε την ώρα της κηδείας
του, δεν σεβάστηκαν. Την εκμεταλλεύτηκαν και έστησαν καρτέρι κρυμμένοι γύρω από
το νεκροταφείο του χωριού μας για να συλλάβουν τους συναγωνιστές του που
θάρχονταν να του πουν το ύστατο χαίρε! Αλλά για εκείνους αγρυπνούσε κάποιος άλλος
συγχωριανός, ο Χαράλαμπος ο Τακουσιάνης και τους γλύτωσε…..
Και επιβιώσαμε εμείς οι βολικά αμέτοχοι. Και πλημμύρισε
η Κύπρος, μετά τον Αγώνα, από άκαπνους αγωνιστάδες και από καθέδρας κριτές του
Αγώνα. Αλλά όλοι εκείνοι αναρωτήθηκαν καμιά φορά, τι ένοιωθε ή τι πέρασε ο
φίλος μου, ο τοτεινός Σαββής του Παπά, ο σημερινός Παπασάββας, ο Παπαϊακώβου
από τον Καραβά, κρυμμένος μέσα στις τρύπες του Πενταδάκτυλου όπου κατέληξε να
κρύβεται, όταν οι Εγγλέζου ανακάλυψαν, ύστερα από προδοσία, τα όπλα που έκρυβε
στο οικογενειακό τους περιβόλι ο Σαββής, και το εργαστήριο κατασκευής βομβών
για την Οργάνωση, και όταν με εκσκαφείς ισοπέδωσαν το περιβόλι και κήρυξαν
καταζητούμενο τον ίδιο; Μου τα περιέγραψε ο ίδιος……Και τι ένοιωσε ο καλός μου
φίλος μου ο Ανδρέας ο Παπαδόπουλος, όταν εκεί που είναι η εκκλησία της Παναγίας
στην Παλλουριώτισα τον σταμάτησαν για έρευνα οι Εγγλέζοι, και στο φορτηγό
ποδήλατο που καβαλίκευε βρίσκονταν βόμβες της οργάνωσης, κάτω από χόρτα για τα
κουνέλια του; Θα με κρέμαζαν αν τις έβρισκαν, μου είπε….Και τον Παλικαρίδη για
τον ίδιο λόγο τον κρέμασαν!
Όλοι αυτοί όμως πίστευαν στον Αγώνα που έκαναν! Κάποιοι
ισχυρίζονται πως για τον ένα ή τον άλλο λόγο, η ηγεσία εκείνου του Αγώνα υπήρξε
σκάρτη και κατώτερη των περιστάσεων! Ε, και; Και έτσι να είναι τα πράγματα, μειώνει
αυτό, το μεγαλείο των απλών αλλά μεγάλων εκείνων ανθρώπων που αγωνίστηκαν και
έδωσαν την ζωή τους, επειδή πίστευαν στον στόχο του Αγώνα; Πόσο πίκρης και
ανόητος μπορεί να είναι κάποιος για να μην δείχνει τον σεβασμό που αρμόζει σε
τέτοιους ανθρώπους, την ίδια στιγμή που ίσως αποδέχεται «τους ήρωες της Τ/Κ
κοινότητας» σαν ανθρώπους οι οποίοι δήθεν αγωνίστηκαν για την κοινότητα τους,
όταν μάλιστα εκείνοι οι «αγωνιστές» δεν ήσαν άλλοι από το δολοφονικό λεφούσι
της ΤΜΤ;
Αλλά πού δεν χάσαμε το μέτρο και την επαφή με την
λογική για να αντιληφθούμε και το γιατί οι Τούρκοι πέτυχαν τους στόχους τους
εναντίον της Κύπρου, ενώ εμείς καταστρέψαμε τα πάντα;
