Του Κώστα Μαυρίδη
Οι εκλογές σε Ελλάδα και Γαλλία, κατέγραψαν την αντίθεση της πλειοψηφίας στην
ακολουθούμενη πολιτική της Ε.Ε. Ειδικά για την Ελλάδα, υπάρχει πολιτικά οξύμωρο
σχήμα που οδηγεί σε αδιέξοδο. Η συντριπτική πλειοψηφία απορρίπτει τις
δυσβάσταχτες δεσμεύσεις που απαίτησε η Ε.Ε. αλλά επιζητά παραμονή στο ευρώ. Ωστόσο,
αναίρεση των δεσμεύσεων δεν γίνεται μονομερώς. Απαιτείται ανάλογη αλλαγή στάσης από την Ε.Ε. (Τρόικα). Χωρίς την παροχή πιστώσεων (δόσεων σε ευρώ),
το ελληνικό δημόσιο οδηγείται εκ των πραγμάτων εκτός ευρωζώνης με τεράστιες
αρνητικές οικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις για όλους. Υπάρχει άλλη πολιτική
που παρέχει εχέγγυα για κάτι ελπιδοφόρο;
Είμαστε στο μέσο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης την οποία θα διδάσκονται
στα πανεπιστήμια μετά από δεκαετίες. Είναι δεδομένο επίσης ότι στην Ε.Ε. επικράτησε
διαφορετική πολιτική για αντιμετώπιση της κρίσης από εκείνην στις ΗΠΑ. Μετά από
τρία χρόνια, είναι καιρός για αξιολόγηση και διαπιστώσεις.
Πρώτον, στις
ΗΠΑ επικρατεί σταθερότητα με την κατάσταση υπό έλεγχο. Στην Ε.Ε., ιδίως στην
ευρωζώνη, οι αρνητικές εξελίξεις είναι σε
έξαρση.
Δεύτερον, εν μέσω της κρίσης την οποία διαφορετικά βιώνουμε σε
ΗΠΑ και Ε.Ε., τα επιτόκια στις ΗΠΑ βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο, ενώ
στην Ε.Ε. βρίσκονται πολύ ψηλότερα και σε ανοδική πορεία.
Τρίτον, το τραπεζικό σύστημα στις ΗΠΑ βρίσκεται σε
κατάσταση ανόρθωσης και επέκτασης, ενώ στην Ε.Ε. αδυνατεί να επεκταθεί και συρρικνώνεται. Ειδικά σε Ελλάδα και Κύπρο ισχύει
το «δάνεια με το σταγονόμετρο», με τις τράπεζες
να δίνουν αγώνα επιβίωσης αναζητώντας κεφάλαια να κλείσουν τις τεράστιες τρύπες
τους.
Τέταρτον, το αμερικανικό κράτος βρίσκεται σε κατάσταση
περισυλλογής, αλλά αυτό δεν συγκρίνεται με τις δραστικές μειώσεις στις δαπάνες
που κράτη μέλη υπόκεινται στην Ε.Ε.
Πέμπτον,
η πολιτική που εφαρμόζεται στην Ε.Ε. για δυόμιση χρόνια δεν έχει αποδώσει και
οι ίδιοι οι εκπρόσωποι της πολιτικής αυτής αποδέχονται πλέον πως τα πράγματα θα
γίνουν χειρότερα.
Έκτον, στις ΗΠΑ η κρίση υπήρξε ηπιότερη με συντομότερη
διάρκεια από την Ε.Ε. όπου η κρίση επιδεινώνεται με την επικρατούσα πολιτική βαθιά
εμπεδωμένη ως περίπου θεϊκή εντολή από το Όρος Σινά…
Στο πλαίσιο της οικονομίας της αγοράς,
υπάρχει και άλλη πολιτική που απαιτεί μεν περισυλλογή στις κρατικές δαπάνες
αλλά ταυτοχρόνως, ασκείται ενεργός αναπτυξιακή πολιτική με αύξηση της προσφοράς
χρήματος, όπως ακολουθήθηκε στις ΗΠΑ όπου διοχετεύτηκαν κεφάλαια με χαμηλό
κόστος στην οικονομία. Και αυτό έχει αποσοβήσει πολύ χειρότερα. Ο κίνδυνος που
προβάλλεται είναι ο πληθωρισμός που θα προκύψει λόγω φτηνής πρόσβασης στο χρήμα
(π.χ. μέσω χαμηλών επιτοκίων). Αν στην επιλογή ανάμεσα σε ανάπτυξη ή πληθωρισμό,
επικράτησε ο φόβος του πληθωρισμού, είναι περίπου ως να πετάμε την μπανιέρα μαζί
με το μωρό από τον φόβο ότι χάλασε η μπανιέρα.
Στην επιστήμη αναλύουμε την πραγματικότητα
με βάση τις εκάστοτε συνθήκες και όχι με βάση θεωρίες που έγιναν κάτω από άλλες
συνθήκες. Στις σημερινές συνθήκες, ο πληθωρισμός στο ευρώ ανησυχεί μόνο τους θεωρητικούς.
Ούτε οι διεθνείς αγορές ανησυχούν, ούτε κάποια παραγωγική ομάδα. Στις ΗΠΑ το
κόστος του χρήματος «φτήνυσε» αλλά ο πληθωρισμός δεν αυξήθηκε, ούτε το δολάριο αποδυναμώθηκε
λόγω πληθωρισμού όπως προβλέπει η θεωρία τους. Από την άλλη, στην ευρωζώνη που ακολουθείται
αυστηρή πολιτική λιτότητας, το ευρώ θα έπρεπε –βάση της ίδιας θεωρίας– να
ενδυναμώνεται έναντι του δολαρίου, αλλά συμβαίνει το αντίθετο. O «εχθρός» προφανώς είναι εμπεδωμένος σε μυαλά προσκολλημένα σε «τεκμήρια»
από το παρελθόν που εμμένουν σε όσα έχουν προαποφασίσει ως ορθό στη βάση της
θεωρίας τους. Κάποιοι δε τεχνοκράτες στην Κύπρο σε κλίμακες του δημοσίου με δυσθεώρατους
μισθούς απαιτούν λιτότητα από τους άλλους.
Η πολιτική ηγεσία στην Κύπρο μπορεί να
προστατέψει τους αδύνατους π.χ. προσαρμογή της ΑΤΑ ώστε να γίνει δίκαιη, υπέρ
των αδυνάτων, μειώνοντάς την στους υψηλόμισθους, πράγμα που θα μειώσει και το
κρατικό μισθολόγιο, φορολογική πολιτική με τρόπο αποτρεπτικό όσων
φοροδιαφεύγουν κ.ά. Ενόσω στην Ε.Ε. επικρατεί η μονοδιάστατη πολιτική, μια χαμένη
δεκαετία με ανθρώπινη δυστυχία και
αναιμική ανάπτυξη θα βρίσκεται μπροστά μας. Στην Κύπρο
όμως, η κοινωνία είναι έτοιμη για
θυσίες, φτάνει να είναι δίκαιες.
