Αγωγός Κύπρου-Ελλάδας: Το σχέδιο, η πορεία και τα πλεονεκτήματα του EastMed

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε στην Κύπρο το «3^ο Ενεργειακό Συμπόσιο» με θέμα «Η συμβολή της Κύπρου στη νέα ευρωπαϊκή ενεργειακή στρατηγική». Τη ΔΕΠΑ εκπροσώπησε ο κ. Δημήτριος Μανώλης, Διευθυντής

Παρακολούθησης Διεθνών Έργων, ο οποίος παρουσίασε τον μελλοντικό σχεδιασμό, την πορεία και τα οφέλη από τον σχεδιαζόμενο αγωγό East Mediterranean Pipeline (EastMed). 

Σύμφωνα με τον κ. Μανώλη, βασικός στόχος της ΔΕΠΑ είναι η ανάληψη ηγετικής θέσης στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, καθώς και η παράλληλη ανάπτυξη των υποδομών και συνθηκών που χαρακτηρίζουν τις πιο ανεπτυγμένες αγορές της ΒΔ Ευρώπης. 

Λαμβάνοντας υπόψη τα συμπεράσματα εκθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα οποία υποδεικνύουν ότι η Ελλάδα πρέπει να διευκολύνει διαπεριφερειακά έργα τα οποία στοχεύουν στην ολοκλήρωση και τη διαφοροποίηση των αγορών, αλλά και τη γεωγραφική θέση της ΝΑ Ευρώπης που είναι πλησίον σε νέες πηγές φυσικού αερίου, η αγορά οφείλει να απαντήσει στο «πού» και το «πώς» θα εξαχθεί το φυσικό αέριο της λεκάνης της Λεβαντίνης, και ειδικότερα το αέριο της Κύπρου. Για τη ΔΕΠΑ η φυσική κατάληξη του αερίου της Ανατολικής Μεσογείου δεν μπορεί να είναι άλλη από την Ευρώπη. Αυτόν τον σκοπό υπόσχεται ότι μπορεί να εκπληρώσει ο αγωγός EastMed. 

Αναζητούνται νέες πηγές

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρά την πτώση της ζήτησης αερίου στην Ευρώπη, λόγω της οικονομικής ύφεσης, εκτιμάται ότι η εξάρτησή της από εξωτερικές πηγές αναμένεται να αυξηθεί, και για τον λόγο αυτόν καθίσταται κατεπείγουσα η διερεύνηση της δυνατότητας εξεύρεσης νέων πηγών. Από την άλλη πλευρά, υποστηρίζεται έντονα ότι η ασιατική αγορά θα συνεχίσει να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των προμηθευτών. Ωστόσο, σε σχέση με τις νέες πηγές στη Μεσόγειο, οι παραγωγοί επιβάλλεται να λειτουργήσουν πιο ανταγωνιστικά, λόγω της ύπαρξης νέων προμηθειών από την Ανατολική Αφρική, την Αυστραλία και τη Β. Αμερική, οι οποίες αναμένεται να είναι ελκυστικότερες, λόγω της γεωγραφικής τους εγγύτητας. Επιπλέον, παρόλο που το 2015 η Ασία εμφανίζει ένα κενό μεταξύ ζήτησης και προσφοράς (το οποίο μπορεί να καλυφθεί εύκολα, μόλις βγουν στην αγορά τα νέα έργα), στο μέλλον αναμένεται να παρουσιάσει πλεόνασμα προσφοράς. 

Ο ρόλος της Ελλάδας

Δεδομένου ότι η Ελλάδα αποτελεί την πύλη για τη φυσική κατάληξη του αερίου στην υπόλοιπη Γηραιά Ήπειρο, η ΝΑ Ευρώπη αναδεικνύεται σε εξαιρετικά ελκυστική περιοχή για τους εξής λόγους: Πρώτον, αποτελεί μια αναπτυσσόμενη αγορά, με άμεση ανάγκη ανεύρεσης διαφοροποιημένων πηγών προμήθειας και αντίστοιχων υποδομών μεταφοράς για τη διαμετακόμιση του αερίου. Δεύτερον, με δεδομένο ότι η πλειοψηφία των χωρών της ΝΑ Ευρώπης εφοδιάζονται από μεμονωμένους προμηθευτές, πρέπει να καταβληθεί η μέγιστη δυνατή προσπάθεια προκειμένου να γεφυρωθεί το χάσμα σε σχέση με την Βορειοδυτική Ευρώπη. Τρίτον, τα έργα της ΔΕΠΑ, δηλαδή ο αγωγός IGB, ο αγωγός Eastern Mediterranean Pipeline καθώς και ο IGI, τα οποία παρέχουν δυνατότητα εξυπηρέτησης όλης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, έχουν χαρακτηριστεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI). 

Τεχνικά εφικτός ο EastMed

Πιο συγκεκριμένα για τον EastMed, έχει επανειλημμένα επισημανθεί ότι είναι ένα έργο τεχνικά εφικτό, γιατί αυτό έχει αποδειχθεί αδιαμφισβήτητα από την προκαταρτική μελέτη σκοπιμότητας που εκπονήθηκε από τη JP Kenny (σήμερα Wood Group Kenny). Από τη μελέτη αυτή προέκυψε ότι το μεγαλύτερο θαλάσσιο βάθος σε μέρος της όδευσης (2.900 μ.) μπορεί να αποτελέσει πρόκληση, ωστόσο η απαιτούμενη μηχανική για την υλοποίηση του έργου είναι αντίστοιχη με εκείνη των ήδη κατασκευασμένων και έτοιμων προς κατασκευή αγωγών Medgaz και Galsi. Επιπλέον, η δυνατότητα κατασκευής του έχει ήδη επιβεβαιωθεί από μελέτη του MIT, που ολοκληρώθηκε για λογαριασμό των κυπριακών αρχών τον Αύγουστο του 2013. 

Τα βήματα της ΔΕΠΑ

Σύμφωνα με τον κ. Μανώλη, η ΔΕΠΑ προκήρυξε πρόσφατα διεθνή διαγωνισμό για την εκπόνηση της Μελέτης Σκοπιμότητας του αγωγού EastMed, με την κλειστή διαδικασία και με καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή εκδηλώσεων ενδιαφέροντος την 16/4/2014.

Υπενθυμίζεται ότι για τη συγκεκριμένη μελέτη, ως έργο PCI, παρέχεται η δυνατότητα υποστήριξης με κονδύλια από το Πλαίσιο Διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility).

Στους μελλοντικούς σχεδιασμούς της ΔΕΠΑ περιλαμβάνονται επίσης η δημιουργία μιας κοινής ομάδας εργασίας, η οποία θα αποτελείται αρχικά από τη ΔΕΠΑ και φορείς που εμπλέκονται στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου της λεκάνης της Λεβαντίνης, με σκοπό την ανάπτυξη του έργου και τη βελτιστοποίηση των επιλογών εξαγωγής του αερίου. Αλλά και η διεξαγωγή στοχευμένης και αναλυτικής έρευνας αγοράς για την ανάλυση των προοπτικών πώλησης του αερίου της Λεβαντίνης στην Ευρώπη. 

Γιατί ο EastMed

Όπως ανέφερε ο κ. Μανώλης στο ενεργειακό συμπόσιο, συγκριτικά με τις εναλλακτικές λύσεις, ο αγωγός EastMed εξασφαλίζει περισσότερα οφέλη:

• Ακόμη και με τα σημερινά δεδομένα στην Ευρώπη, η τιμή μακροχρόνιας προμήθειας αερίου μέσω αγωγού ανέρχεται στα 11δολάρια ανά MMBTU, ενώ το κόστος μεταφοράς σύμφωνα με τα στοιχεία της προκαταρκτικής μελέτης σκοπιμότητας στα 4 δολάρια ανά MMBTU, γεγονός που διασφαλίζει έσοδο για τους παραγωγούς της τάξεως των 7 δολαρίων ανά MMBTU. Εφόσον και η μελέτη σκοπιμότητας επιβεβαιώσει την παραπάνω τάξη μεγέθους του κόστους μεταφοράς από την πηγή έως την Ιταλία, η λύση του συγκεκριμένου αγωγού θα αναδειχθεί ως εκ των πιο ανταγωνιστικών για το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου.
• Η παγκόσμια αγορά, και ακόμη περισσότερο η ασιατική αγορά LNG, αναμένεται να χάσει την ελκυστικότητα που τη διακρίνει αυτήν τη χρονική περίοδο, καθώς από το 2020 και μετά μεγάλος αριθμός νέων πηγών (π.χ. Αυστραλία, Ανατολική Αφρική, Δυτικός Καναδάς, ΗΠΑ κ.λπ.) θα προσφέρουν σημαντικές ποσότητες κατά προτεραιότητα στην ασιατική αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου, με βασικό τους πλεονέκτημα την αξιοποίηση της εγγύτητάς τους σε αυτήν. Ως συνεπακόλουθο, αναμένεται σημαντική πτώση των τιμών υγροποιημένου φυσικού αερίου σε παγκόσμιο επίπεδο.
• Για τους παραγωγούς, η Ευρώπη ως αγορά-στόχος μέσω αγωγού είναι ελκυστική διότι, παρ’ ότι αυτήν τη στιγμή διαφαίνεται να είναι κορεσμένη, βρίσκεται ακόμη σε άμεση ανάγκη ανεύρεσης διαφοροποιημένων πηγών αλλά και διόδων τροφοδοσίας.
• Η προμήθεια φυσικού αερίου μέσω αγωγού, ιδιαίτερα όταν συνδέεται με μια premium αγορά σαν την Ευρωπαϊκή, αποτελεί παραδοσιακά τον ασφαλέστερο τρόπο για την εμπορική προώθηση του φυσικού αερίου, με δεδομένο ότι επιτρέπει τη σύναψη μακροχρόνιων συμβάσεων πώλησης και μεταφοράς διάρκειας 20-25 ετών, στοιχείο που εξασφαλίζει, τόσο τη βιωσιμότητα της επένδυσης εξόρυξης, όσο και του αγωγού, πριν ακόμη τη λήψη της επενδυτικής απόφασης, στα πρότυπα της κοινοπραξίας Σαχ Ντενίζ II.
• Η συμμετοχή των αγοραστών στη μετοχική σύνθεση του σχήματος που θα αναπτύξει και θα λειτουργήσει τον αγωγό, συνιστά «δικλίδα ασφαλείας» και παρέχει πρόσθετη εγγύηση για την άμεση πώληση του αερίου.
• Ο EastMed έχει την υποστήριξη της ΕΕ και έχει ενταχθεί στα έργα Κοινού Ενδιαφέροντος, διότι πληροί όλα τα κριτήρια διαφοροποίησης (διαφοροποίηση παραγωγού-πηγής-όδευση), γεγονός που διασφαλίζει προνομιακή πρόσβαση στους κοινοτικούς μηχανισμούς χρηματοδότησης αλλά και διευκολύνσεις στην περιβαλλοντική και ρυθμιστική αδειοδότηση. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε κάθε ευκαιρία επισημαίνει τη σπουδαιότητα του αγωγού EastMed, με δεδομένο ότι αυτός θα παρέχει μια νέα πηγή τροφοδοσίας για την Ευρώπη, την Ανατολική Μεσόγειο, καλώντας παράλληλα τη ΔΕΠΑ να παρουσιάσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα όποια νέα στοιχεία προκύψουν από τη Μελέτη Σκοπιμότητας.
• Επιπλέον βελτίωση των οικονομικών του EastMed είναι πολύ πιθανόν να προκύψει με την εξέλιξη της τεχνολογίας στα υλικά παραγωγής των σωλήνων, η οποία μπορεί να επιτρέψει την αύξηση της χωρητικότητας του αγωγού από 8 σε 10 ή και 12 bcm ετησίως, γεγονός που συνεπάγεται σημαντικές οικονομίες κλίμακας και κατά συνέπεια περαιτέρω βελτιώσεις στην οικονομική δυναμική του έργου.

Οι εξελίξεις ευνοούν τη ΝΑ Ευρώπη

Κλείνοντας ο κ. Μανώλης επεσήμανε ότι οι τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία είναι προφανές ότι ενισχύουν σημαντικά το ενδιαφέρον της Ευρώπης για νέες πηγές προμήθειας, όπως αυτή της Ανατολικής Μεσογείου, οι οποίες όμως θα έχουν ως αποκλειστικό προορισμό την Ευρώπη, κάτι που εξασφαλίζεται μόνο με την μεταφορά του αερίου μέσω αγωγού από έναν νέο, ανεξάρτητο ενεργειακό διάδρομο. 

Σε αυτό το πλαίσιο, η ΔΕΠΑ στοχεύει στη γρήγορη ολοκλήρωση της Μελέτης Σκοπιμότητας, με σκοπό την αποσαφήνιση των τεχνικών και οικονομικών στοιχείων του έργου. 

πηγή: EnergyWorld.gr (31/03/2014) «Το σχέδιο, η πορεία και τα πλεονεκτήματα του EastMed»

Σχόλιο: Η πιο κάτω αναφορά είναι εξαιρετικά σημαντική. Καθίσταται σαφές πως ένας αγωγός Κύπρου-Ελλάδάς είναι καλύτερη λύση και οικονομικά, και κυρίως εθνικά, από ένα αγωγό προς Τουρκία. Πρέπει και το Ισραήλ να αντιληφθεί πως η διοχέτευση του φυσικού του αερίου μέσω Κύπρου-Ελλάδας προς Ευρώπη είναι η ασφαλέστερη επιλογή και για το ίδιο, παρά η πρόσδεσή του στην αδηφάγη και επεκτατική Τουρκία, η οποία ουδέποτε σεβάστηκε διακρατική συμφωνία από την ημέρα ίδρυσης του κράτους της. 

 

Διαβάστε επίσης:
- German Marshall Fund: Προβληματική η μεταφορά αερίου μέσω Τουρκίας, λένε στρατηγικοί αναλυτές στις ΗΠΑ
- Αγωγός East Med: Τα Επόμενα Βήματα
- Το σήριαλ των υδρογονανθράκων και το “δόλιο” σενάριο
- Λάθος σας Μακαριώτατε
- Ο αγωγός Nabucco, o ΔΗΣΥ και το Cyprus Academic Dialogue
- Ο Αναστασιάδης μιλά ως Πραξούλα: Φυσικό αέριο μέσω τουρκικών αγωγών