Την
περασμένη βδομάδα γράφαμε πως το ζητούμενο είναι η αποκατάσταση της
εμπιστοσύνης στο καταθετικό σύστημα, όχι χάριν των τραπεζιτών, αλλά με τρόπο
που υπηρετείται το δημόσιο συμφέρον. Και αφού οι θεωρίες τους (ή πολιτικές
δεσμεύσεις) την «μαύρη» Παρασκευή στο Eurogroup αποδείχτηκαν στην
πράξη καταστροφικές, υποβάλαμε σχέδιο διάσωσης στη βάση της αυτοδιαχείρισης, της
ενδυνάμωσης της εμπιστοσύνης προς το
χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κύπρου και της αξιοποίησης του ενεργειακού
πλούτου, είτε εντός είτε εκτός Ευρωζώνης.
Πάντως, εντός ή εκτός
Τρόικας, η φτώχεια μας είναι βέβαιη. Με την Τρόικα μας κάνουν σήμερα φτωχούς
και σε τρία χρόνια θα παραμένουμε φτωχοί αλλά και καταχρεωμένοι ως κράτος και
κοινωνία. Ο δείκτης βιωσιμότητας (Δημόσιου Χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ) θα είναι
χειρότερος σε τρία χρόνια με σημαντική συρρίκνωση του ΑΕΠ και δυσβάσταχτα χρέη.
Από την άλλη, εκτός Τρόικας γινόμαστε
μόνοι μας φτωχοί από σήμερα, χωρίς σε τρία χρόνια να είμαστε καταχρεωμένοι και διατηρούμε
βάσιμη προσδοκία από το φυσικό αέριο με όλα τα θετικά. Συνεπώς, ο δρόμος της
Τρόικας δεν τερματίζει την αβεβαιότητα αλλά την διατηρεί στο τραπεζικό σύστημα
και της παραμονής στο ευρώ και συνάμα είναι φριχτός επειδή σκοτώνει την ελπίδα για
το μέλλον με το φυσικό αέριο υποθηκευμένο.
Βεβαιότητα
για μια αδύνατη οικονομία δεν υπάρχει. Ούτε δικαιούται μια αδύνατη οικονομία να
μπλοφάρει, αλλά μεγάλοι παίκτες (π.χ. Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα). Ωστόσο, τα
αδύνατα κράτη/οικονομίες αναλαμβάνουν προϋπολογισμένα ρίσκα σε ρευστές καταστάσεις.
Αδύνατες οικονομίες που μένουν πάντα στην παθητική «βεβαιότητα» που τους προκαθορίζουν
άλλοι (ΕΚΤ, Γερμανία), αναπόφευκτα
καταλήγουν στη συντριβή με την ψευδαίσθηση ότι απέφυγαν το ρίσκο. Γι αυτό και δεν
θα μάθουμε ποτέ αν η ΕΚΤ μπλόφαρε και ούτε θα μάθουμε αν η Κύπρος συνιστά
συστημικό κίνδυνο στην Ευρωζώνη επειδή η Κύπρος επέλεξε την «βεβαιότητα» της
Τρόικας (που θα μας συντρίψει). Και απέρριψε τον δρόμο εκτός Τρόικας (με
επιδίωξη εντός Ευρωζώνης) μέσω ενός δραστικού κουρέματος εισοδημάτων,
καταθέσεων και πλούτου για όλους. Συνεπώς, οι δύο δρόμοι λειτουργούν σε πλαίσιο
αβεβαιότητας π.χ. για το ΑΕΠ, την μείωση μισθών, τον ενεργειακό πλούτο της
Κύπρου, την απαιτούμενη ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα που γίνεται μοχλός
πίεσης, τις σχέσεις με τη Ρωσία… Αλλά, υπάρχει σωστό και λάθος.
Οι
διαβεβαιώσεις των Κυβερνητικών αρμοδίων «για αποκατάσταση της εμπιστοσύνης προς
το τραπεζικό σύστημα» (πρώτο Eurogroup) και «τερματισμό της αβεβαιότητας» (δεύτερο Eurogroup) είναι
θεωρίες εκτός πραγματικότητας. Αυτή τη λογιστική αντίληψη υιοθέτησαν αρκετοί πολιτικοί,
δημοσιογράφοι και δυστυχώς επιστήμονες, που τώρα διαγκωνίζονται στα ΜΜΕ για να
συνυπολογιστούν με τους … δίκαιους. Ομολογουμένως, η περίπτωση της Κύπρου θα
διδάσκεται στα πανεπιστήμια ως δείγμα λογιστικής αντίληψης που υιοθετήθηκε από
ανίκανους με αποτέλεσμα να τινάξουν μιαν οικονομία. Παρεμπιπτόντως, η θεώρηση
πως «η προπώληση φυσικού αερίου απαιτεί επιβεβαιωτική γεώτρηση» προβλήθηκε ως
εντεκάτη εντολή. Αλλά, όταν το σπίτι σου
πάρει φωτιά, δεν θεωρητικολογείς αν το νερό είναι της αφαλάτωσης. Ορμάς να
σώσεις τα παιδιά σου. Καθώς θεωρητικολογούσαν, εδώ και ένα χρόνο έστελλα εμπιστευτικά
σημειώματα σε αρμόδιους εξηγώντας γιατί η προπώληση φυσικού αερίου υπηρετεί τα
εθνικά συμφέροντα (πέραν του οικονομικού). Επειδή η Τουρκία αμφισβητεί την
ιδιοκτησία του φυσικού μας αερίου, η Κύπρος όφειλε να δημιουργήσει νομικά
τετελεσμένα για να βρίσκεται μπροστά. Αυτά απαιτούν διορατικότητα και πίστη,
που δεν υπήρχαν, παρά το αγοραστικό ενδιαφέρον. Ίδια περίπου και στην περίπτωση της Λαϊκής όπου προειδοποιούσαμε (σχεδόν
φωνάζαμε) για το έγκλημα τότε. Τώρα έχουμε κάμποση εκ των υστέρων «σοφία» με
πρωταγωνιστές κάποιους που ζητούσαν να μας εξαφανίσουν από τις τηλεοράσεις
(απειλώντας να διακόψουν τις διαφημίσεις) και σήμερα συντάσσονται με την λαϊκή
οργή! Οι πολίτες δεν διανοούνται πόσο διείσδυσε το τραπεζικό θηρίο στο
συγκρότημα εξουσίας και έστησε υπηρέτες και συνεργούς. Μόνο η λαική απαίτηση
(και όχι οι επικοινωνιακές τεχνικές) μπορεί να αποκεφαλίσει το θηρίο για να
υπάρχει ελπίδα και μέλλον.
Κώστας
Μαυρίδης - Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής mavrides@ucy.ac.cy
