Του Κώστα Βαξεβάνη
Όταν το 1989 κατέρρευσε ο υπαρκτός Σοσιαλισμός, οι πρώην Δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης, ακολούθησαν μια Ανεξαρτησία με περίεργους προσδιορισμούς. Ο δρόμος που ακολουθήθηκε ήταν μια συνισταμένη πολλών πραγμάτων. Αλλού υπήρχε το έκδηλο ενδιαφέρον της Δύσης που αφορούσε κυρίως πετρέλαια και αγωγούς, και αλλού μαφιόζοι και πρώην πράκτορες δημιουργούσαν την επόμενη μέρα με μαύρη αγορά, βρώμικες συναλλαγές και Δημοκρατία που έζεχνε σκοπιμότητα. Οι “Πορτοκαλί Επαναστάσεις” που ακολούθησαν αποδείχτηκαν αρκετά πράσινες, αφού δημιουργήθηκαν από την πράσινη χλωρίδα του αμερικανικού δολαρίου.
Η Μολδαβία, μία από τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, μέσω μιας ομάδας πολιτικών ηγετών, έβαλε το θέμα της προσάρτησης στην γειτονική Ρουμανία, με την οποία είχε κοινή εθνική καταγωγή και γλώσσα. Το σχέδιο αυτό θεωρήθηκε καταστροφικό από τη Μόσχα, η οποία είτε με, είτε χωρίς κομμουνισμό, λειτουργούσε ως ο γίγαντας που δεν μπορεί να αφήσει τα δημιουργήματά του να τον αποδυναμώσουν. Έτσι λοιπόν μπήκε σε εφαρμογή ένα σχέδιο, βγαλμένο από τα ντουλάπια του Ψυχρού Πολέμου, της “ειδικής ανεξαρτησίας”.
Στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, οι φίλιες δυνάμεις του Κρεμλίνου ανά τον κόσμο, όπως και οι αντίστοιχες που ήταν φιλικές στην Ουάσινγκτον, όταν προέκυπταν συγκρούσεις προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν ένα κομμάτι γης το οποίο μπορούσαν να ανακηρύξουν ως ανεξάρτητο κράτος που στη συνέχεια θα ζητούσε βοήθεια. Έτσι δημιουργήθηκαν διάφορα Βόρεια και Νότια, Δυτικά και Ανατολικά κρατίδια σε όλο τον κόσμο.
Στην περίπτωση της Μολδαβίας, οι ρωσικοί πληθυσμοί στην περιοχή της Υπερδνειστερίας, μιας επαρχίας της Μολδαβίας, δήλωσαν πως είναι Ρώσοι, απόγονοι της Σοβιετικής Ένωσης που δεν θέλουν την Ένωση με τη Ρουμανία. Στην περιοχή ξεκίνησαν συγκρούσεις μεταξύ ρωσόφιλων και Ενωτικών και οι συρράξεις σταμάτησαν με την “ειρηνευτική” επέμβαση της 14ης Ρωσικής Στρατιάς που διατηρούσε την ετοιμότητα και τη νοοτροπία του Κόκκινου Στρατού.
Η Υπερδνειστερία ανακηρύχτηκε Ανεξάρτητη Δημοκρατία και φυσικά δεν αναγνωρίστηκε από άλλα κράτη στον ΟΗΕ. Ακόμη και οι πιο διαβασμένοι διπλωμάτες, αγνοούν πως υπάρχει κρατίδιο με το όνομα “Τρανσνίστρια” ή “Πριτνεστρόβια” όπως συνήθως το αποκαλούν. Υπήρξε όμως το ανάχωμα στα σχέδια σαλαμοποίησης της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και της απομάκρυνσης από την σφαίρα επιρροής του Κρεμλίνου.
Ο Πρόεδρος της χώρας Ιγκόρ Σμιρνόφ, κυβέρνησε επι δεκαετίες (αντικαταστάθηκε πρόσφατα) υπήρξε σχεδόν ένας Πρόεδρος ιδιοκτήτης αφού σε αυτόν ανήκουν από τα βενζινάδικα έως τα γήπεδα και οι ομάδες με το όνομα “Σέριφ”.Όταν πριν από μερικά χρόνια κατέγραφα την ιστορία αυτού του κρατιδίου, μου είχε κάνει εντύπωση πως η Ρωσική μηχανή, είχε λειτουργήσει με τον ίδιο ακριβώς τρόπο με αυτή του Σοβιετικού κράτους που υποτίθεται πως δεν υπήρχε.
Σήμερα στην Κριμαία, έχει ενεργοποιηθεί το ίδιο σενάριο. Η ζωτική για τα ρωσικά συμφέροντα Κριμαία, όπου σταθμεύει ο ρωσικός στόλος, το ιστορικό αν θέλετε σύμβολο της σοβιετικής ισχύος (εκεί παραθέριζαν άλλωστε οι σοβιετικοί ηγέτες και κομμουνιστές ηγέτες απ όλο τον κόσμο) πρέπει να παραμείνει στη ρωσική επιρροή.
Η σύγκρουση στην Ουκρανία δίνει την ευκαιρία στο Κρεμλίνο να ωθήσει στην ανεξαρτησία της Κριμαίας και στην προσάρτησή της στην Ρωσική Ομοσπονδία. Σε λίγα χρόνια η Κριμαία με την ρωσική επιχορήγηση πολύ πιθανό να είναι ένα σύμβολο ισχύος απέναντι σε μια Ουκρανία που θα σπαράσσεται πολιτικά και οικονομικά, από τους ολιγάρχες που ευλόγησε η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αυτό που κάνει ο Πούτιν μπορεί να μην θεωρείται πολύ δημοκρατικό, αλλά σίγουρα η εικόνα μιας Ρωσίας που επεμβαίνει σε μια περιοχή με ρωσικούς πληθυσμούς και συμφέροντα, είναι πιο συμβατή από αυτή της Αμερικής που επεμβαίνει στο μακρινό Αφγανιστάν. Όπως λιγότερο συμβατή με τη Δημοκρατία είναι η εικόνα ναζιστικών κομμάτων που απαγορεύουν δημοκρατικές λειτουργίες στην Ουκρανία, χειροκροτούμενα από την δημοκρατική Ευρωπαική Ένωση, μόνο και μόνο γιατί αυτό βολεύει κάποια συμφέροντα.
Πιστεύω πως όλο αυτό δεν ενεργοποιεί ένα νέο Ψυχρό Πόλεμο. Αντιθέτως θυμίζει πως υπάρχουν οι θερμές συγκρούσεις που μπορεί να ταλαιπωρήσουν την Ευρώπη. Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, έγινε όταν δεν υπήρχε ως αποφασιστικός παίκτης η Μόσχα. Τώρα τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Είναι η πρώτη φορά μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, που η Γερμανία δείχνει να βλέπει με προσήλωση το στόχο, παραβλέποντας πως μπορεί έτσι να αυτοστοχοποιηθεί.
ΠΗΓΗ
