Οι προεκτάσεις της οικονομικής κρίσης στην καθημερινότητα είναι απτές. Και
φυσικά τα πράγματα μπορεί να γίνουν τρισχειρότερα. Το συγγενικό μας παράδειγμα
στην Ελλάδα κάνει τις επιπτώσεις ακόμη πιο αδυσώπητες. Ανεργία, άστεγοι, άνθρωποι
καταπλακωμένοι από τις υποχρεώσεις στο χείλος της κοινωνικής και ψυχολογικής
εξαθλίωσης. Εκείνο που δεν είναι φανερό και απτό είναι οι επιπτώσεις στην
άσκηση εθνικής πολιτικής και κρατικής κυριαρχίας. Αυτό από μόνο του ακούεται
θεωρητικό και απροσδιόριστο που όμως από ιστορικής άποψης είναι καθοριστικό και
ουσιώδες. Άλλωστε, η μείωση ή και απώλεια κοινωνικών και εργατικών ωφελημάτων, μπορεί
να αποκατασταθεί μελλοντικά εφόσον η οικονομία το επιτρέπει. Ο ακρωτηριασμός της
κυριαρχίας όμως, πως μπορεί να αποκατασταθεί σε μια καθημαγμένη πατρίδα με τον Τουρκικό
λύκο να παραμονεύει;
Ένα μνημόνιο οικονομικών μέτρων για την Κύπρο μπορεί από τεχνοκρατικής
άποψης να δημιουργεί ανακούφιση. Εντούτοις, υπάρχουν σοβαροί κίνδυνοι που
φαντάζουν αδιανόητοι, που πρέπει να υποδειχθούν αφού αρκετά αδιανόητα τελικά
επισυνέβηκαν τα τελευταία χρόνια. Το παράδειγμα της Ελλάδας παραμένει σκληρό
μάθημα προς αποφυγή για την Κύπρο με τους δανειστές να επιβάλλουν όρους με
στόχο τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας. Δυστυχώς, οι ευθύνες για το
σημερινό αδυσώπητο σταυροδρόμι -με το
τραπεζικό σύστημα που για δεκαετίες ετύγχανε και τυγχάνει προνομιακής
μεταχείρισης, να έχει κύρια ευθύνη-, δεν έγινε πλήρως αντιληπτό από την κοινωνία η οποία πνίγεται
στην καθημερινή βιοπάλη.
Το 2004, η Κύπρος αψηφώντας τις απειλές και παρακάμπτοντας τις συνωμοσίες επέλεξε
να απορρίψει το Σχ. Ανάν για καλύτερο μέλλον. Δεν σημαίνει πως οι επιβουλές και
συνομωσίες τέλειωσαν. Αντιθέτως, εφόσον τα κίνητρα υπάρχουν, θα πρέπει να
γίνονται με ακόμη μεγαλύτερη πανουργία. Αν αποκρούστηκε τότε εκείνη η Αγγλο–Τουρκική
συνωμοσία με στόχο την Κυπριακή ΑΟΖ και τον υποθαλάσσιο ενεργειακό πλούτο, η
επιβουλή υπάρχει διότι το γεωστρατηγικό κεφάλαιο παραμένει και αποτελεί
ιστορική ευκαιρία αιώνων.
Δεν ισχυριζόμαστε πως η Κύπρος θα απωλέσει την ευκαιρία αιώνων για
αξιοποίηση του ενεργειακού πλούτου επειδή θα αποδεχτεί το όποιο μνημόνιο. Το
αποτέλεσμα και το περιεχόμενο της όποιας συμφωνίας είναι που θα μετρήσει. Αλλά,
προκαλεί εντύπωση που διάφοροι πολιτικοί και τεχνοκράτες παρουσιάζουν την
τρόικα (με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε πρωταγωνιστικό ρόλο) άλλοτε ως
συνεργατικό ίδρυμα και άλλοτε ως φιλανθρωπική
στέγη που αγωνιά για να διασώσει την κυπριακή οικονομία. Πριν μερικούς μήνες,
δικοί μας αρμόδιοι συναντήθηκαν με το ΔΝΤ για συμβουλές στην διαχείριση των
υδρογονανθράκων. Μακάρι να προτρέχουμε και να μην υπάρχει η παραμικρή σκέψη
στην πολιτική και «τεχνοκρατική» ηγεσία. Επειδή όμως αρκετά αδιανόητα συνέβηκαν
τα τελευταία χρόνια, ασχολούμαστε και με αυτό το αδιανόητο. Άλλωστε, όταν
πρωτοεμφανίστηκε το Σχ. Ανάν, θεωρήθηκε αδιανόητο και τελικά μέσα από αδιανόητα
λάθη, βρεθήκαμε ένα βήμα πριν το βάραθρο. Οι ευθύνες των τραπεζών και τα οικονομικά
μέτρα είναι ένα πράγμα για το οποίο έπρεπε να ληφθούν μέτρα εδώ και καιρό. Προσωπικά,
αισθάνομαι εκτεθειμένος που πίστωνα την ηγεσία ότι μπροστά στους φοβερούς
κινδύνους, θα κινηθεί πέραν από ιδεολογίες και πολιτικές σκοπιμότητες. Η
διαχείριση της σχέσης με το Ισραήλ, έδινε λόγο να προσδοκούμε. Δυστυχώς, στην
οικονομία επικράτησαν άλλες σκοπιμότητες όπως άλλωστε ομολογεί πρώην Υπουργός
Οικονομικών αρμόδιος για τα δημόσια οικονομικά με βιβλίο του, θεωρώντας
προφανώς ότι του αξίζει ο έπαινος.
Μπορεί σήμερα οι κομματικές ηγεσίες ιδίως ΔΗΣΥ - ΑΚΕΛ να «σφάζονται» ενόψει
των προεδρικών αφού έτσι συμφέρει αλλά η σύγκλισή τους στο θέμα παραμένει. Το
βάρος πέφτει ξανά στους πολίτες για εγρήγορση ώστε η ευκαιρία αιώνων που ο λαός
διέσωσε, να διαφυλαχτεί και να μην υποθηκευτεί με την όποια πρόφαση. Η άσκηση
των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στην ΑΟΖ είναι μονόδρομος χωρίς επιστροφή.
Όποια δικαιολογία για ακρωτηριασμό της κυριαρχίας, θα μας επαναφέρει σε τροχιά
μνημονίου υποταγής στην Τουρκία και σε νέους δυνάστες.
Κώστας Μαυρίδης - Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής mavrides@ucy.ac.cy