Κερδίστε την Ανεξαρτησία και Σαρώστε Αλύπητα Κάθε Εκμετάλλευση:
Σε κάθε σχέση όπου δύο άνθρωποι γίνονται ένα, το τελικό αποτέλεσμα
είναι δύο μισοί άνθρωποι. Η εγκατάλειψη της «ψυχολογικής ασφάλειας είναι
μια απ’ τις δυσκολότερες υποχρεώσεις της ζωής. Η οχιά της εξάρτησης
τρυπώνει στη ζωή με πάρα πολλούς τρόπους και η ολοκληρωτική εξόντωσή της
γίνεται
ακόμη δυσκολότερη εξαιτίας των αναρίθμητων ανθρώπων που
ωφελούνται από την «ψυχολογική εξάρτηση του άλλου.
Ψυχολογική ανεξαρτησία σημαίνει ολοκληρωτική ελευθερία από όλες τις
υποχρεωτικές σχέσεις κι απουσία μιας ετεροκατευθυνόμενης συμπεριφοράς.
Σημαίνει να είσαι ελεύθερος από την υποχρέωση να κάνεις κάτι που ποτέ
δεν θα διάλεγες, αν δεν υπήρχε αυτή η σχέση. Η εγκατάλειψη της ασφάλειας
γίνεται ιδιαίτερα δύσκολη, επειδή η κοινωνία μας διδάσκει ότι πρέπει να
ικανοποιούμε ορισμένες προσδοκίες στις συγκεκριμένες σχέσεις με γονείς,
παιδιά, πρόσωπα κύρους και εραστές.
Εγκαταλείπω την ασφάλεια σημαίνει ότι αποκτώ το δικό μου πρόσωπο, ότι
ζω και επιλέγω τις συμπεριφορές που θέλω. Δεν σημαίνει ρήξη με
οποιαδήποτε έννοια του όρου. Αν απολαμβάνετε τον τρόπο που συνεργάζεστε
με κάποιον, χωρίς να παρεμβαίνει στους δικούς σας στόχους, τότε είναι
κάτι πολύτιμο για σας που δεν χρειάζεται να το αλλάξετε.
Ψυχολογική εξάρτηση, από την άλλη, σημαίνει ότι βρίσκεστε σε σχέσεις
που δεν επιτρέπουν επιλογές, σε σχέσεις οι οποίες σας υποχρεώνουν να
είστε κάτι που δεν θέλετε κι ότι δυσανασχετείτε με τον τρόπο που σας
αναγκάζουν να συμπεριφέρεστε. Αυτό είναι το κέντρο τούτης της λαθεμένης
ζώνης, που συγγενεύει με την αναζήτηση της έγκρισης. Η επιθυμία για
κάποιο είδος σχέσης δεν είναι κάτι επιβλαβές. Αλλά, αν τη χρειάζεστε ή
σας εξαναγκάζουν σ’ αυτή, με συνέπεια να νιώθετε αγανάκτηση, τότε
βρίσκεστε στην περιοχή της ηττοπάθειας. Έτσι, μάλλον ο καταναγκασμός
είναι που δημιουργεί το πρόβλημα, παρά η ίδια η σχέση.
Ο καταναγκασμός τρέφει την ενοχή και την εξάρτηση, ενώ η επιλογή
ενδυναμώνει την αγάπη και την ανεξαρτησία. Σε μια ψυχολογικά εξαρτημένη
σχέση δεν υπάρχει επιλογή, με συνέπεια να επικρατεί πάντα αγανάκτηση και
κακή διάθεση. Ψυχολογικά ανεξάρτητος σημαίνει να μη χρειάζεσαι τους
άλλους. Δεν λέω να μη θέλεις τους άλλους, αλλά να μη χρειάζεσαι. Από τη
στιγμή που χρειάζεσαι, γίνεσαι ευάλωτος, σκλάβος. Αν αυτός που
χρειάζεσαι φύγει, αλλάξει γνώμη, πεθάνει, τότε αναγκάζεσαι να
ακινητοποιηθείς, συντρίβεσαι ή ακόμη και πεθαίνεις.
H κοινωνία όμως διδάσκει να είμαστε ψυχολογικά εξαρτημένοι από ένα
πλήθος συγγενών, ξεκινώντας από τους γονείς, και ν’ ανοίγουμε το στόμα
περιμένοντας να μας ταΐσουν, οι οποιεσδήποτε σημαντικές μας σχέσεις. Όσο
νιώθετε υποχρεωμένοι να κάνετε κάτι, επειδή αυτό περιμένουν από σας σε
μια ιδιαίτερή σας σχέση -κι αν το κάνετε αγανακτείτε ή αν δεν το κάνετε
νιώθετε ενοχή- τότε μπορείτε να λογαριάζετε τον εαυτό σας μέσα σ’ αυτή
τη λαθεμένη ζώνη.
Η απάλειψη της εξάρτησης αρχίζει από την ίδια σας την οικογένεια, από
τον τρόπο με τον οποίο οι γονείς σας ασχολούνταν μαζί σας όταν ήσασταν
παιδιά και από τον τρόπο που μεταχειρίζεστε τα δικά σας παιδιά σήμερα.
Πόσες φράσεις ψυχολογικής εξάρτησης κουβαλάτε μέσα σας σήμερα; Πόσες απ’
αυτές επιβάλλετε στα παιδιά σας και στους γύρω σας;
Οι άλλοι σας συμπεριφέρονται με τον τρόπο που εσείς τους
δείχνετε!!! Η εξάρτηση δεν οφείλεται μόνο στην επιθυμία των ατόμων να
κυριαρχούν. Είναι, όπως όλες οι λαθεμένες συμπεριφορές, μια επιλογή.
Εσείς μαθαίνετε τους άλλους να σας κυριαρχούν και να σας μεταχειρίζονται
με τον τρόπο που πάντα έκαναν.
Υπάρχουν πολλές μέθοδοι διατήρησης της κυριαρχίας τις οποίες
επαναλαμβάνετε εφ’ όσον είναι αποτελεσματικές. Είναι αποτελεσματικές αν
σας κρατούν υποταγμένους και σε θέση εξάρτησης μέσα σε μια σχέση.
Μερικές απ’ τις συνηθέστερες μεθόδους για τη διατήρηση της ατμόσφαιρας
κυριαρχίας κι ελέγχου στο γάμο είναι:
> Οι στριγκλιές, οι κραυγές κι ο υψωμένος τόνος της φωνής
οποιουδήποτε είδους σας κρατούν υποταγμένους αν είστε ήσυχο άτομο και
θέλετε να γίνονται όλα ήρεμα και χωρίς εν-τάσεις.
> Οι απειλητικές συμπεριφορές του τύπου: «Θα φύγω. Θα ζητήσω διαζύγιο».
> Οι ενοχικές νύξεις: «Δεν έχεις κανένα δικαίωμα…» «Δεν
καταλαβαίνω πώς μπόρεσες να κάνεις κάτι τέτοιο». Αν είστε ενοχικό άτομο,
τότε μια τέτοια φράση μπορεί να σας κρατήσει υποταγμένους.
> Η έκφραση του θυμού και της εκρηκτικής συμπεριφοράς (εκτοξεύετε πράγματα, βρίζετε, κλωτσάτε αντικείμενα).
> Η εκμετάλλευση της σωματικής αρρώστιας. Ο σύντροφός σας (ή ο
γονιός σας) παθαίνει καρδιακή προσβολή, έχει πονοκεφάλους, πόνους στην
πλάτη ή οτιδήποτε άλλο, όταν εσείς δεν ενεργείτε με τον τρόπο που αυτός
θέλει. Έτσι, μπορεί να γίνετε αντικείμενο εκμετάλλευσης αν έχετε δείξει
στο σύντροφό σας ότι επηρεάζεστε κάθε φορά που αρρωσταίνει.
> Η σιωπή. Δεν μιλάτε και «κατεβάζετε μούτρα» εσκεμμένα μια
θαυμάσια μέθοδος για να επιβάλλετε στον άλλο ( ή ο άλλος σε σας) τη
συμπεριφορά που θέλετε.
> Το τέχνασμα των δακρύων. Κλαίτε για ν’ αναγκάσετε ή να «βοηθήσετε» τον άλλο να νιώσει ενοχή.
> Η σκηνή της εγκατάλειψης. Απλώς, σηκώνεστε και βαδίζετε προς την
πόρτα. Ένας καλός τρόπος για να χειριστείτε τον άλλο και να του
επιβάλετε κάποια συμπεριφορά.
> Οι φράσεις «Δεν μ’ αγαπάς», «Δεν με καταλαβαίνεις», για να κάνετε το δικό σας και να διατηρήσετε τη σχέση εξάρτησης.
> Το κόλπο της αυτοκτονίας. «Αν δεν κάνεις αυτό που θέλω, θα σκοτωθώ», «Αν μ’ εγκαταλείψεις, θα βάλω τέλος σ’ όλα».
Όλα τα παραπάνω τεχνάσματα
είναι μέθοδοι για να κρατάτε τον άλλο στο ρόλο που επιθυμείτε να έχει
αυτός μέσα στη σχέση. Χρησιμοποιούνται μόνον εφ’ όσον αποδειχθεί η
αποτελεσματικότητά τους. Αν ο ένας σύντροφος αρνηθεί να υποκύψει σ’
αυτές τις μεθόδους, ο άλλος δεν θα εξακολουθήσει να τις χρησιμοποιεί.
Μόνο όταν ο ένας αντιδράσει θετικά σ’ αυτά τα τεχνάσματα, ο άλλος
αποκτάει τη συνήθεια να τα χρησιμοποιεί. Αν αντιδράσετε υποτακτικά, τότε
δείχνετε στον άλλο πώς να σας φερθεί. Αν αφήσετε να σας σπρώξουν,
στέλνετε το μήνυμα ότι ανέχεστε κάτι τέτοιο. Μπορείτε να μάθετε στους
άλλους να σας συμπεριφέρονται όπως εσείς θέλετε.
Θα χρειαστεί πολύς χρόνος και ΘΕΛΗΣΗ από μέρους σας, για να δείξετε στον άλλο πώς ΘΕΛΕΤΕ να σας συμπεριφέρεται από δω και μπρος.
Μπορείτε ακόμη να εφαρμόσετε αυτή την αλλαγή στην εργασία, στην
οικογένεια, σ’ ένα εστιατόριο, στο λεωφορείο ή οπουδήποτε αλλού σας
φέρονται άσχημα και με τρόπο που σας δυσαρεστεί. Αντί να πείτε «Γιατί
δεν μου φέρεστε καλύτερα;» αναρωτηθείτε: «Τι κάνω ώστε οι άλλοι να
μάθουν να μου φέρονται καλύτερα;» Επικεντρώστε το πρόβλημα στον εαυτό
σας ΟΧΙ ΣΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ κι αρχίστε ν’ αλλάζετε τρόπο αντίδρασης και ΔΡΑΣΗΣ.
Συνηθισμένες συμπεριφορές εξάρτησης και ενίσχυσης της εξάρτησης είναι:
> Νιώθετε ανήμποροι ν’ αφήσετε την οικογενειακή φωλιά, ή όταν την εγκαταλείπετε και οι δυο πλευρές είναι πικραμένες.
> Νιώθετε υποχρεωμένοι ή εξαναγκασμένοι να επισκεφθείτε, να τηλεφωνήσετε, να συνομιλήσετε ή οτιδήποτε άλλο με κάποιους.
> Παραβιάζετε τα μυστικά του άλλου, ψάχνοντας για παράδειγμα τα συρτάρια και τα ημερολόγια των παιδιών σας.
> Λέτε «Δεν θα μπορούσα πότε να του πω πώς νιώθω, γιατί δεν θα του άρεσε».
> Νιώθετε κατάθλιψη και ακινητοποιείστε μετά το θάνατο του αγαπημένου προσώπου.
> Έχετε προκαθορισμένες απόψεις για το πώς πρέπει να είναι ο σύζυγος, οι γονείς, τα παιδιά.
> Νιώθετε υποχρεωμένοι να κάνετε μια συγκεκριμένη δουλειά και ποτέ δεν δοκιμάζετε αυτή που σας αρέσει.
> Νιώθετε ταραχή από τη συμπεριφορά του συζύγου, των γονιών ή του
παιδιού σας, λες και αυτό που εκείνοι είναι, αποτελεί τμήμα του εαυτού
σας.
> Εκπαιδεύεστε σ’ όλη σας τη ζωή για μια συγκεκριμένη δουλειά ή
θέση. Ποτέ δεν ξεπερνάτε το στάδιο της εκπαίδευσης για να στηριχθείτε
στον εαυτό σας.
> Πληγώνεστε απ’ όσα οι άλλοι λένε, νιώθουν, σκέφτονται ή κάνουν.
> Νιώθετε ευτυχισμένοι κι επιτυχημένοι μόνο όταν ο σύντροφός σας νιώθει έτσι.
> Δέχεστε τις διαταγές – εντολές κάποιου.
> Επιτρέπετε σε κάποιον άλλο να παίρνει αποφάσεις για λογαριασμό σας ή ζητάτε πάντα συμβουλές προτού αποφασίσετε κάτι.
«Μου χρωστάς πολλά, κοίτα τι έκανα για σένα». Μια φράση που σας θυμίζει τις υποχρεώσεις σας ώστε να παραμένετε εξαρτημένοι.
> Δεν κάνετε κάτι μπροστά στους γονείς ή στους ανωτέρους, επειδή
δεν θα το εγκρίνουν. Δεν καπνίζετε, δεν πίνετε, δεν βρίζετε, δεν ρουφάτε
τη σούπα σας ή οτιδήποτε άλλο, επειδή ο ρόλος σας είναι ρόλος υποταγής.
> Παραιτείστε απ’ τη ζωή όταν ένα αγαπημένο πρόσωπο πεθάνει ή αρρωστήσει σοβαρά, δεν αντέχετε την απώλεια.
> Προσέχετε υποκριτικά πώς μιλάτε σ’ έναν ανώτερο για να μη
θυμώσει μαζί σας, αλλά δεν προσέχετε πως μιλάτε σε κάποιον κατώτερο.
> Λέτε διαρκώς -ψέματα σχετικά με τη συμπεριφορά σας και νιώθετε
υποχρεωμένοι να διαστρεβλώνετε την αλήθεια ώστε «αυτοί» να μην
εκνευριστούν.
Η ψυχολογική ανταμοιβή της εξάρτησης: Οι λόγοι που
σας κρατούν προσκολλημένους σ’ αυτή την αυτομειωτική συμπεριφορά δεν
είναι ιδιαίτερα πολύπλοκοι. Πιθανόν γνωρίζετε το αντάλλαγμα της
εξάρτησης, ξέρετε όμως πόσο καταστροφικό είναι; Η εξάρτηση μπορεί να
φαίνεται αβλαβής, στην πραγματικότητα όμως είναι ο εχθρός κάθε ευτυχίας
κι ολοκλήρωσης. Παραθέτουμε κάποια οφέλη που έχετε όταν παραμένετε σε
μια κατάσταση εξάρτησης:
- Η εξάρτηση σας θέτει υπό την προστασία των άλλων και σας παρέχει
προνόμια μικρού παιδιού, δηλαδή να μην είστε υπεύθυνοι για τη
συμπεριφορά σας. Και όντας εξαρτημένοι μπορείτε να φορτώσετε τα λάθη σας
στους άλλους.
- Αν εξαρτιέστε απ’ τους άλλους, δεν είστε υποχρεωμένοι να
προσπαθήσετε και να διακινδυνεύσετε την αλλαγή. Είστε ασφαλείς
στηριζόμενοι σ’ αυτούς που θ’ αναλάβουν την ευθύνη για σας.
- Νιώθετε καλά με τον εαυτό σας επειδή ικανοποιείτε τους άλλους.
Μάθατε ότι για να είστε καλοί πρέπει ν’ αρέσετε στη μαμά και τώρα τα
υποκατάστατα της μαμάς σας εκμεταλλεύονται.
-Αποφεύγετε την ενοχή όταν συμπεριφέρεστε επικυρωτικά. Είναι
ευκολότερο να συμπεριφέρεστε έτσι από το να εκ-μηδενίσετε την ενοχή.
- Δεν χρειάζεται να κάνετε επιλογές ή να πάρετε αποφάσεις για τον
εαυτό σας. Ακολουθείτε το πρότυπο των γονιών, του/της συζύγου ή του
ατόμου απ’ το οποίο εξαρτιέστε. Όσο πιστεύετε ό,τι πιστεύουν και νιώθετε
ό,τι νιώθουν, δεν θα χρειαστεί να κοπιάσετε για να καθορίσετε πώς θα
σκεφτείτε ή πώς θα νιώσετε.
- Αφού εκχωρείτε τα πάντα στους άλλους, είναι απλούστατα πολύ πιο
εύκολο να είστε οπαδοί παρά ηγέτες. Κάνετε ό,τι σας λένε κι αποφεύγετε
τις φασαρίες, έστω κι αν δεν σας αρέσει που νιώθετε οπαδός. Είναι πιο
απλό από το να αναλάβετε τον κίνδυνο να είστε ο εαυτός σας. Η εξάρτηση
είναι απαίσια, γιατί σας υποβιβάζει από τη θέση ενός ολοκληρωμένου,
ανεξάρτητου ατόμου.
Έξυπνοι Τρόποι, για ν’ απαλλαγείτε από την εξάρτηση και να παραμείνετε Ανεξάρτητοι
> Διατυπώστε την προσωπική σας «διακήρυξη της ανεξαρτησίας», στην
οποία θα αναφέρετε πώς θέλετε να λειτουργείτε στις σχέσεις σας, όχι
εκμηδενίζοντας το συμβιβασμό, αλλά σαρώνοντας αλύπητα κάθε εκμετάλλευση.
> Συζητήστε με κάθε άτομο που νιώθετε ότι είστε -ψυχολογικά
εξαρτημένοι απ’ αυτό. Δηλώστε του την πρόθεση σας να λειτουργήσετε
ανεξάρτητα, εξηγήστε του πώς νιώθετε όταν κάνετε κάτι απλώς από
υποχρέωση. Είναι ένας θαυμάσιος τρόπος να ξεκινήσετε, επειδή οι άλλοι
πιθανόν να μην έχουν καν συνειδητοποιήσει πώς νιώθετε όντας εξαρτημένοι.
> Βάλτε στόχο σας ν’ αντιμετωπίσετε τα κυριαρχικά άτομα στη ζωή
σας. Δοκιμάστε ξαφνικά να πείτε «Όχι, δεν το θέλω αυτό» κι ελέγξτε την
αντίδραση που θα προκαλέσει στο άλλο άτομο η δήλωση σας αυτή.
> Κανονίστε μια συνάντηση με τον κυρίαρχο σύντροφο σας σε μια
στιγμή όπου δεν θα νιώθετε ότι απειλείστε. Στη διάρκεια αυτής της
συνάντησης εξηγήστε του πως μερικές φορές νιώθετε υποταγμένοι, ότι σας
εκμεταλλεύεται κι ότι επιθυμείτε να καθορίσετε έναν κώδικα που θα του
επιτρέπει να καταλαβαίνει πότε αισθάνεστε έτσι, ώστε να μη θίγετε όλη
την ώρα αυτό το θέμα. Ένα απλό άγγιγμα του αυτιού, ή ο αντίχειρας στο
στόμα θα σημαίνουν πως εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή νιώθετε
υποταγμένοι.
> Τη στιγμή που νιώθετε να σας καταπιέζουν -ψυχολογικά πείτε το στον άλλο κι ύστερα αντιδράστε με τον τρόπο που εσείς θέλετε.
> Θυμίστε στον εαυτό σας ότι οι γονείς, οι σύζυγοι, οι φίλοι, τ’
αφεντικά, τα παιδιά κι όλοι οι άλλοι συχνά δεν εγκρίνουν τη συμπεριφορά
σας, μα ότι αυτό δεν έχει καμιά σχέση με το τι είστε εσείς. Είναι
δεδομένο ότι σε κάθε σχέση θα συναντήσετε την επιτίμηση – υποτίμηση. Αν
την περιμένετε, τότε δεν θα σας επηρεάσει. Κατ’ αυτό τον τρόπο μπορείτε
να εκμηδενίσετε πολλούς απ’ τους δεσμούς εξάρτησης που σας υποδουλώνουν
συναισθηματικά.
> Ακόμη κι αν εσκεμμένα αποφεύγετε τα κυριαρχικά άτομα (γονείς,
σύζυγο, αφεντικά, παιδί), εξακολουθείτε να ελέγχεστε απ’ αυτούς ακόμη κι
όταν απουσιάζουν, αν νιώθετε συναισθηματική ακινητοποίηση εξαιτίας
τους.
> Αν νιώθετε υποχρέωση να κάνετε μια επίσκεψη, αναρωτηθείτε αν
εσείς θα θέλατε να σας επισκεφτεί κάποιος μόνο και μόνο επειδή νιώθει
υποχρεωμένος. Αν όχι, τότε κάντε την ίδια παραχώρηση σ’ όσους
μεταχειρίζεστε κατ’ αυτό τον τρόπο και κουβεντιάστε το μαζί τους.
Δηλαδή, αντιστρέψτε τη λογική και δείτε πόσο πράγματι αναξιοπρεπής είναι
μια σχέση που διατηρείται από υποχρέωση.
> Αποφασίστε να βγείτε από το ρόλο της εξάρτησης κάνοντας μια
εθελοντική εργασία, διαβάζοντας,» προσλαμβάνοντας μπέιμπυ-σίτερ (έστω κι
αν δεν μπορείτε ν’ ανταποκριθείτε οικονομικά), βρίσκοντας μια δουλειά
από την οποία μπορεί να μην αμείβεστε καλά. Γιατί; Απλούστατα θα
εκτιμήσετε τον εαυτό σας πολύ περισσότερο και αυτή η ανταμοιβή είναι
κατά πολύ υψηλότερη σε χρήμα και σε χρόνο.
> Φροντίστε να είστε οικονομικά ανεξάρτητοι, δίχως δεσμεύσεις και
χρέη. Είστε σκλάβοι αν χρειάζεται να ζητήσετε χρήματα. Αν κάτι τέτοιο
είναι αδύνατο, φροντίστε να κερδίζετε δικά σας με οποιονδήποτε
δημιουργικό τρόπο μπορείτε να επινοήσετε.
> Αφήστε τους να φύγουν, αν θέλουν. Φύγετε κι εσείς! ΑΠΟΣΥΝΔΕΣΗ είναι η μαγική λέξη όταν δεν γίνεται χειρισμός.
> Σταματήστε να δίνετε διαταγές! Σταματήστε να δέχεστε διαταγές!
> Αναγνωρίστε την επιθυμία σας για μοναχικότητα
και μην αισθάνεστε υποχρεωμένοι να μοιράζεστε καθετί που νιώθετε και
γνωρίζετε με κάποιον άλλο. Είστε μοναδικό και ιδιαίτερο άτομο. Αν
νιώθετε ότι πρέπει να μοιράζεστε τα πάντα, τότε δεν επιλέγετε και φυσικά
είστε εξαρτημένοι.
> Επιτρέψτε στο παιδί σας να έχει το δωμάτιο του. Παραχωρήστε του
ένα χώρο που να μπορεί να ελέγχει και στο βαθμό που αυτό δεν είναι
βλαβερό, επιτρέψτε του να αποφασίζει για την οργάνωσή του. Το στρωμένο
κρεβάτι δεν αποτελεί ένδειξη καλύτερης ψυχολογικής υγείας από το
ξέστρωτο, έστω κι αν σας έχουν διδάξει το αντίθετο.
> Σε μια παρέα συναναστραφείτε και με άλλους ανθρώπους, πέρα απ’
το σύντροφο σας. Μη νιώθετε υποχρεωμένοι να είστε συνεχώς μ’ αυτό το
άτομο. Χωριστείτε, μα όταν η παρέα διαλυθεί ξαναενωθείτε. Θα
διπλασιάσετε έτσι τις γνώσεις και τις εμπειρίες σας.
> Αν εσείς θέλετε να πάτε στον κινηματογράφο κι ο σύντροφος σας να
παίξει τένις, κάντε το. Δεχθείτε μεγαλύτερα διαστήματα αποχωρισμού και
τότε οι στιγμές που θα είστε μαζί θα είναι πιο ευτυχισμένες και πιο
γοητευτικές.
> Ταξιδέψτε μόνος ή με φίλους και μη νιώθετε προσκολλημένοι στο
σύντροφο σας. Όταν επιστρέψετε θα νιώσετε πιο έντονα κοντά στο σύζυγο
σας και θα έχετε επωφεληθεί εξίσου από τις χωριστές στιγμές σας.
> Να θυμάστε πάντα ότι δεν είστε υπεύθυνοι για την ευτυχία
των άλλων. Οι άλλοι κάνουν μόνοι τους, τον εαυτό τους ευτυχισμένο.
Έτσι, μπορείτε αληθινά να απολαύσετε τη συντροφιά κάποιου άλλου. Μα, αν
νιώθετε ότι αποστολή σας είναι να κάνετε τους άλλους ευτυχισμένους, τότε
είστε ένα εξαρτημένο άτομο, που αντίστοιχα θα νιώθετε θλίψη όταν οι
άλλοι δυστυχούν. Ή, ακόμη χειρότερα, θα νιώθετε πως εσείς τους κάνατε
δυστυχισμένους. Είστε υπεύθυνοι μόνο για τα συναισθήματά σας και το ίδιο
ισχύει για όλους τους άλλους. Κανείς δεν μπορεί να ελέγξει τα
συναισθήματα σας εκτός από σας τους ίδιους.
> Θυμηθείτε ότι η συνήθεια δεν αποτελεί δικαιολογία για να κάνετε
κάτι. Επειδή ακριβώς είστε υποταγμένοι στους άλλους, δεν επιτρέπεται να
αφήνετε να συμβεί κάτι τέτοιο.
> Η ουσία της αποτελεσματικής ζωής είναι η ανεξαρτησία.
Κατά τον ίδιο τρόπο, το σήμα κατατεθέν ενός πετυχημένου γάμου, σχέσης,
φιλίας, είναι η κατά το δυνατόν μικρότερη συγχώνευση των δύο συζύγων και
μια εξαρχής συμφωνημένη αυτονομία και αυτοδυναμία. Κι ενώ μπορεί να
νιώθετε πραγματικό φόβο προκειμένου να αποκολληθείτε απ’ την κατάσταση
εξάρτησης, αν ρωτήσετε αυτούς από τους οποίους εξαρτιέστε
συναισθηματικά, θ’ ανακαλύψετε προς μεγάλη σας έκπληξη ότι θαυμάζουν
εκείνους που σκέφτονται κι ενεργούν για τον εαυτό τους.
Μια ακόμη ειρωνεία. Θα
εισπράξετε περισσότερο σεβασμό επειδή είστε ανεξάρτητοι, ιδιαίτερα απ’
αυτούς που προσπαθούν να σας κρατήσουν υποταγμένους. Η οικογενειακή
φωλιά είναι ένας όμορφος τόπος για ν’ αναπτυχθεί ένα παιδί, μια όμορφη
σχέση, η εγκατάλειψή της όμως είναι ακόμη πιο όμορφη και έτσι είναι
δυνατόν να την αντιληφθεί, τόσο αυτός που φεύγει όσο κι εκείνος που
μένει.