Η ονομασία “Μικρόκοσμος” σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη “Κόσμος”. Είναι μία παρατηρησιακή άποψη του Σύμπαντος.
Οι επιστημονικές ανακαλύψεις που έγιναν στο τέλος του αιώνα, που
πέρασε γύρω απ’ το άτομο, άνοιξαν
πραγματικά καινούριους ορίζοντες στην
εξερεύνηση της ύλης και του κόσμου, προκάλεσαν επανάσταση στις μέχρι
τότε επικρατούσες αντιλήψεις για την ύλη και επιβεβαίωσαν τις υποθέσεις
πως η ύλη δεν είναι κάτι το πάντα δεδομένο, το στατικό, αλλά πως διαρκώς
μεταβάλλεται, άρα μεταβάλλεται και ο κόσμος που αποτελείται απ’ αυτή
και μαζί κι ο άνθρωπος.
Μικρόκοσμος ονομάστηκε λοιπόν όλος εκείνος ο κόσμος που διακρίνεται
με την προσεκτική μελέτη του ατόμου και που μπορεί να συγκριθεί με τον
Μακρόκοσμο στην πολυπλοκότητα της σύνθεσης και της λειτουργίας του.
Πρώτο βήμα για την ανακάλυψη του Μικρόκοσμου ήταν η διάσπαση του
ατόμου, που το αποτέλεσμά της ήταν να επιβεβαιωθούν οι υποθέσεις μερικών
επιστημόνων για το ότι αυτό αποτελείται από απειροελάχιστα σωματίδια
που με τη σειρά τους είναι σύνθεση άλλων σωματιδίων.
Έτσι λοιπόν βρέθηκε ότι το άτομο διαιρείται σε αντίθετα ηλεκτρισμένα
σώματα, τα ηλεκτρόνια, που εκπέμπουν και ηλεκτρική ενέργεια. Απ’ τους
Κιουρί απομονώθηκε άλλο συστατικό της ύλης, το ράδιο, επίσης με
ηλεκτρικές ιδιότητες.
Ο Ratherford έκανε πρώτος την υπόθεση πως κάθε άτομο αποτελείται από
έναν πυρήνα, γύρω από τον οποίο (όπως οι πλανήτες γύρω από τον ήλιο)
στρέφονται τα ηλεκτρόνια, που η μάζα τους είναι αρκετές φορές πιο μικρή
απ’ αυτήν του πυρήνα.
Και άλλα συστατικά ανακαλύφθηκαν κατά τη διάσπαση του ατόμου και του
πυρήνα του. Το πρώτιο, ένα ουδέτερο (επειδή δεν είναι ηλεκτρισμένο)
σώμα, το μεσόνιο κλπ.
Με την ανακάλυψη των ραδιενεργών στοιχείων, άρχισε να αναπτύσσεται η
θεωρία για τη μετατροπή της ύλης σε ενέργεια και το αντίθετο.