Πριν από ένα ακριβώς χρόνο, στις 20 Ιουλίου 2013, στον Φιλελεύθερο, με πρωτοσέλιδο κύριο θέμα, δημοσιεύσαμε όλα τα στοιχεία για τα μεγάλα δάνεια στην Τράπεζα Κύπρου, κάτω από τους τίτλους: «Αστρονομικά δάνεια για 36 - Αποκαλύπτουμε το μεγάλο φαγοπότι στην Τράπεζα Κύπρου». Το ρεπορτάζ βασιζόταν σε έκθεση του εσωτερικού ελεγκτή της τράπεζας, που αφορούσε τον δανεισμό ομίλων εταιρειών σε Κύπρο και Ελλάδα, κυρίως στον κατασκευαστικό και τουριστικό κλάδο, σύμφωνα με την οποία «όλες οι υπό αναφορά εταιρείες δανειοδοτήθηκαν σε ύψη τεράστια για την οικονομική τους κατάσταση και το οικονομικό περιβάλλον, χωρίς να έχουν προηγηθεί οι απαραίτητες έρευνες και μελέτες». Η έκθεση για την Κύπρο αφορούσε 36 μεγάλες εταιρείες, των οποίων ο δανεισμός την 1η Ιανουαρίου 2006 ήταν ύψους €309 εκατομμύρια και στις 31 Δεκεμβρίου 2011 εκτοξεύθηκε στο €1,8 δισεκατομμύρια. Όπως αναφερόταν στην έκθεση,
• δίνονταν δάνεια χωρίς να τεκμηριώνεται η ικανότητα αποπληρωμής τους
• συνεχίζονταν χορηγήσεις παρά τη διαπίστωση ότι οι εταιρείες ήταν προβληματικές
• δίνονταν δάνεια μόνο και μόνο για την καλή φήμη του ιδιοκτήτη της εταιρείας.
Τέσσερις μέρες αργότερα, στις 24 Ιουλίου, το δημοσίευμα του Φιλελεύθερου κατατέθηκε ως τεκμήριο στη Διερευνητική Επιτροπή Πική και βάση αυτού εξετάστηκε ο Υπεύθυνος της Διεύθυνσης Υπηρεσίας Πιστωτικού Κινδύνου της Τράπεζας Κύπρου, Ηράκλης Ηρακλέους, ο οποίος απαντώντας στην επιτροπή έδωσε σοκαριστικά στοιχεία γι΄ αυτά τα δάνεια, που ήταν από τότε μη εξυπηρετούμενα. Είπε, μεταξύ πολλών άλλων, ότι υπήρξαν περιπτώσεις που μετά από πιέσεις εγκρίνονταν δάνεια τα οποία αρχικά είχαν απορριφθεί. Ότι δεν δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στην αξιολόγηση του τομέα ανάπτυξης γης, με αποτέλεσμα να μην τεθούν όρια και φραγμοί σε ό,τι αφορά στις χρηματοδοτήσεις. Ότι δεν δόθηκε η ανάλογη έμφαση στα θέματα που αφορούν στους πιστωτικούς κινδύνους. Ότι ανάμεσα σε αυτούς τους δανειολήπτες ήταν και η εταιρεία «Aristo Developers», που ανήκει στον τότε πρόεδρο της Τράπεζας Κύπρου, Θεόδωρο Αριστοδήμου. Το 2006 είχε δάνειο €24,54 εκατομμύρια και το 2011 το δάνειο έγινε €198,58 εκατομμύρια, χωρίς προβλέψεις για κινδύνους.
Για όλα αυτά, διαβάζαμε και δημοσιεύαμε στον Φιλελεύθερο από την έκθεση του εσωτερικού ελεγκτή της Τράπεζας Κύπρου, ότι «η Τράπεζα παρασυρόμενη από το κλίμα οικονομικής ευφορίας, χορήγησε σημαντικά ποσά για μεγάλες αναπτύξεις, χωρίς να ληφθεί υπόψη η πιθανότητα ύφεσης ή έστω στασιμότητας στην αγορά και χωρίς ουσιαστικό έλεγχο της προόδου των έργων». (Ας τα ξαναδιαβάσουν αυτά όσοι ξέχασαν τι γράφαμε και λένε ότι σιωπούσαμε και τα θυμηθήκαμε τώρα, που συζητούν τα ξεπουλήματα των περιουσιών του κοσμάκη). Ακόμα κι όταν η οικονομική κρίση είχε αγγίξει την Κύπρο, οι τραπεζίτες συνέχιζαν να δίνουν δεκάδες εκατομμύρια στους Άρχοντες, όπως έδιναν βεβαίως και πενταροδεκάρες (μπροστά στα εκατομμύρια) στους μικρομεσαίους. Όμως, καμιά κυβέρνηση, κανένας Χάρης Γεωργιάδης ή Σωκράτης Χάσικος ή Νίκος Αναστασιάδης ή Πρόδρομος Προδρόμου, όλοι με ευαισθησίες για τον κοσμάκη, δεν ασχολήθηκε για να δει τι θα κάνει ως «ηγεσία της κρίσης», με αυτά τα εκατομμύρια, όχι μόνο «μη εξυπηρετούμενων» αλλά και εγκληματικών δανείων, που κλόνισαν μια τράπεζα θεμελιώδους σημασίας για την οικονομία της χώρας. Σήμερα εξαναγκάζουν τους πολίτες να θυσιάσουν και τα σπίτια τους για να σωθεί το τραπεζικό σύστημα, την ώρα που τους υπόσχονται προστασία. Τουλάχιστον, αν απέδιδαν δικαιοσύνη θα υπήρχε περισσότερη εμπιστοσύνη στα λόγια τους.
Άριστος Μιχαηλίδης