Το βιβλίο “Οι Επτά Συνήθειες των
Εξαιρετικά Αποτελεσματικών Ανθρώπων”, που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το
1989, είναι ένα βιβλίο αυτοβοήθειας γραμμένο από τον Stephen R. Covey.
Έχοντας πουλήσει πάνω από 25 εκατομμύρια αντίτυπα σε 38 γλώσσες σε όλο
τον κόσμο, ενώ η ηχητική
έκδοση έχει πουλήσει 1,5 εκατομμύρια αντίτυπα,
εξακολουθεί να είναι ένα από τα καλύτερα μη λογοτεχνικά βιβλία
επιχειρηματικότητας. Ο Covey προσεγγίζει την έννοια της
αποτελεσματικότητας για την επίτευξη των στόχων δια μέσου της
ευθυγράμμισης του εαυτού του με αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «Πραγματικό
Βορρά» («True North») και τις αρχές του τις οποίες παρουσιάζει ως
καθολικές και διαχρονικές. Τον Αύγουστο του 2011, το περιοδικό Time
συμπεριέλαβε τις «Επτά Συνήθειες» ανάμεσα στα «25 πιο Σημαντικά Βιβλία
Διοίκησης Επιχειρήσεων».Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, διάβασε το βιβλίο και κάλεσε τον Covey στο Καμπ Ντέιβιντ για να τον συμβουλέψει πώς να ενσωματώσει το βιβλίο στην άσκηση της προεδρίας του.
Οι 7 συνήθειες
Το βιβλίο εισάγει αρχικά την έννοια της
«Επαναστατικής Αλλαγής» (Paradigm Shift) και προετοιμάζει τον αναγνώστη
για αλλαγή της νοοτροπίας του. Βοηθάει τον αναγνώστη να καταλάβει ότι
υπάρχει μια διαφορετική οπτική στα πράγματα, μια άποψη που μπορεί να
είναι διαφορετική από τη δική του και ισχυρίζεται ότι δύο άνθρωποι
μπορεί να βλέπουν το ίδιο πράγμα αλλά να διαφωνούν σχετικά μ’ αυτό. Αφού
προετοιμάσει τον αναγνώστης για κάτι τέτοιο, εισάγει τις επτά
συνήθειες, με συγκεκριμένη σειρά.
Κάθε κεφάλαιο είναι αφιερωμένο σε μία από τις συνήθειες, οι οποίες αναλύονται στις ακόλουθες επιταγές:
Ανεξαρτησία ή Αυτοκυριαρχία
Οι Τρεις Πρώτες Συνήθειες αφορούν τη μετάβαση από την εξάρτηση στην ανεξαρτησία (δηλαδή, την αυτοκυριαρχία):
Συνήθεια 1: Να είσαι δυναμικός
Πάρε πρωτοβουλία στη ζωή.
Συνειδητοποίησε ότι οι αποφάσεις σου (και το πώς ευθυγραμμίζονται με τις
αρχές της ζωής) είναι ο πιο καθοριστικός παράγοντας αποτελεσματικότητας
στη ζωή σου. Ανάλαβε την ευθύνη για τις επιλογές σου και τις συνέπειες
που αυτές έχουν.
Συνήθεια 2: Ξεκίνα από το Στόχο
Προσπάθησε να ανακαλύψεις και να
ξεκαθαρίσεις βαθιά μέσα σου ποιες είναι οι σημαντικότερες αξίες σου και
οι στόχοι που έχεις στη ζωή. Σκέψου ποια θα ήταν τα ιδανικά
χαρακτηριστικά για κάθε ένα από τους διάφορους ρόλους σου και τις
σχέσεις της ζωής σου. Δημιούργησε δική σου δήλωση αποστολής (mission
statement).
Συνήθεια 3: Βάλε προτεραιότητες
Βάλε προτεραιότητες, οργάνωσε και φέρε
εις πέρας τις υποχρεώσεις της εβδομάδας με βάση το πόσο σημαντικές είναι
και όχι το πόσο επείγουσες. Αξιολόγησε το κατά πόσον οι προσπάθειες σου
ανταποκρίνονται στις προσόντα του χαρακτήρα που θα ήθελες έχεις, κατά
πόσο σε ωθούν προς τους στόχους σου, και εμπλουτίζουν τους ρόλους και
τις σχέσεις που επεξεργάστηκες στο στάδιο της Συνήθειας 2.
Αλληλεξάρτηση
Οι επόμενες τρεις συνήθειες σχετίζονται με την αλληλεξάρτηση (δηλαδή τη συνεργασία με άλλους):
Συνήθεια 4: Σκέψου με τρόπο που να κερδίζουν και οι δύο
Προσπάθησε με ειλικρίνεια ώστε οι
σχέσεις σου να βασίζονται σε λύσεις και συμφωνίες που ωφελούν και τους
δύο. Δώσε στους ανθρώπους την αξία και το σεβασμό που δικαιούνται και
κατάλαβε ότι όταν “κερδίζουν όλοι” το αποτέλεσμα θα έχει περισσότερη
διάρκεια από ότι αν κάνει ο ένας μόνο “το δικό του.”
Συνήθεια 5: Προσπάθησε πρώτα να καταλάβεις και μετά να σε καταλάβουν
Άκουσε τον άλλον με ενσυναίσθηση και
δέξου να επηρεαστείς απ’ αυτόν: έτσι τον αναγκάζεις να σε ακούσει κι
αυτός και να γίνει δεκτικός στην δική σου επίδραση. Έτσι, δημιουργείται
μια ατμόσφαιρα αλληλεγγύης, σεβασμού, και επίλυσης προβλημάτων με θετικό
τρόπο.
Συνήθεια 6: Συνεργάσου
Συνδύασε τις αρετές των μέσα σε θετική
ομαδική εργασία για να πετύχεις στόχους που κανείς δε θα μπορούσε να
καταφέρει μόνος. Κέρδισε από τους ανθρώπους την καλύτερη δυνατή απόδοσή
τους ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή τους σε δραστηριότητες με νόημα και γίνε
υπόδειγμα ηγέτη εμπνέοντας και υποστηρίζοντάς τους.
Αυτοανανέωση
Η τελευταία συνήθεια σχετίζεται με αυτοανανέωση:
Συνήθεια 7: Ακόνισε το Μαχαίρι
Εξισορρόπησε και ανανέωσε τους πόρους,
την ενέργεια, την υγεία σου και δημιούργησε μια βιώσιμη, μακροπρόθεσμο
και αποτελεσματικό τρόπο ζωής. Εδώ τονίζει κυρίως τη σημασία της άσκησης
για τη σωματική ανανέωση, της προσευχή (διαλογισμό, γιόγκα, κ.λπ.) και
των καλών αναγνωσμάτων για την ψυχική ανανέωση. Προτείνει, επίσης,
πνευματική ανανέωση μέσω κοινωνικής εργασίας.
Νοοτροπία και Αφθονία
Ο Covey επινόησε την έννοια της
«νοοτροπίας της αφθονίας» (abundance mentality ή abundance mindset)
σύμφωνα με την οποία το άτομο πιστεύει ότι υπάρχουν αρκετοί πόροι και
επιτυχία για όλους. Την αντιπαραθέτει με τη «νοοτροπία της έλλειψης»
(scarcity mindset), δηλαδή του καταστροφικού και περιττού ανταγωνισμού,
που βασίζεται στην ιδέα ότι αν σε μια κατάσταση κερδίσει ή επιτύχει
κάποιος άλλος, εσύ είσαι ο χαμένος κι ότι δεν υπάρχει πιθανότητα να
βγουν όλοι κερδισμένοι σε μια κατάσταση με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Τα
άτομα με τη νοοτροπία της αφθονίας είναι σε θέση να χαίρονται με την
επιτυχία των άλλων αντί να απειλούνται από αυτή.
Μετά την έκδοση του βιβλίου,
εμφανίστηκαν αρκετά βιβλία στην κατηγορία των επιχειρήσεων που
ασχολήθηκαν με αυτή την ιδέα. Ο Covey υποστηρίζει ότι η νοοτροπία της
αφθονίας είναι δείγμα υψηλής αυτοεκτίμησης και σιγουριάς (βλ. Συνήθειες
1, 2, και 3), και ότι οδηγεί στην κατανομή των κερδών, την αναγνώριση
και την υπευθυνότητα. Οι οργανισμοί μπορούν επίσης να εφαρμόζουν τη
νοοτροπία της αφθονίας όσον αφορά την επιχειρηματική τους δραστηριότητα.
Η ανοδική σπείρα
O Covey εξηγεί το μοντέλο της «ανοδικής
σπείρας» στην ενότητα για το ακόνισμα του μαχαιριού. Μέσα από τη
συνείδησή μας, μαζί με ουσιαστική και σταθερή πρόοδο, η σπείρα θα έχει
ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη, την αλλαγή και τη συνεχή βελτίωση. Στην
ουσία, ο άνθρωπος πάντα προσπαθεί να ενσωματώσει και να κατακτήσει τις
αρχές που περιγράφονται στις 7 Sυνήθειες σε όλο και υψηλότερο βαθμό με
κάθε επανάληψη. Η πρόοδος που θα επιτυγχάνεται σε κάθε συνήθεια θα είναι
μια διαφορετική εμπειρία και θα μάθεις τις αρχές αποκτώντας βαθύτερη
κατανόηση. Το μοντέλο της ανοδικής σπείρας αποτελείται από τρία μέρη:
μάθε, αποφάσισε, πράξε. Σύμφωνα με τον Covey, πρέπει διαρκώς να
εκπαιδεύουμε τη συνείδηση, προκειμένου να αναπτυχθούμε και να
εξελιχθούμε στην ανοδική σπείρα. Η ιδέα της ανανέωσης με τη βοήθεια
εκπαίδευσης θα μας οδηγήσει στο δρόμο της προσωπικής ελευθερίας, της
ασφάλειας, της σοφία και της δύναμης.
ΠΗΓΗ
