Επικρατεί η εντύπωση
πως η πορεία που ακολουθεί η Κύπρος με το Μνημόνιο υπήρξε η κατάληξη μιας εξαντλητικής
ανάλυσης όλων των εναλλακτικών επιλογών. Σε επικοινωνιακό επίπεδο υπάρχει προφανώς
η επιδίωξη να εμπεδωθεί αυτή η παράσταση στην κοινή γνώμη, μόνο που προέχει η
ουσία και όχι η παράσταση.
Χωρίς να
απαλλάσσεται η καταστροφική απραξία της προηγούμενης Κυβέρνησης, κρίνεται
ωφέλιμο να αξιολογηθεί η επίδοση της παρούσας διαπραγματευτικής ομάδας με βάση
την πληροφόρηση που είχε πριν κάθε καθοριστική συνεδρία π.χ. στα δύο Eurogroup. Επικεντρωνόμαστε στα καθοριστικά
γεγονότα γύρω από την διαπραγματευτική τακτική της
Κυβέρνησης ενώπιον
μεγαθηρίων με τακτικές και εκβιασμούς
προμελετημένα. Τέτοια σημαντικά γεγονότα γνωστοποιήθηκαν πλέον και
περιλαμβάνουν το κούρεμα καταθέσεων που αναμενόταν να τεθεί στην διαπραγμάτευση,
ο χειρισμός του ρωσικού παράγοντα πριν και μετά το πρώτο Eurogroup, το θέμα της
συστημιτικότητας κ.ά. Τα γεγονότα δείχνουν ότι η παραμονή εντός Τρόικας ήταν
προδέσμευση, χωρίς προετοιμασία αντίδρασης ή «ανυπακοής». Εκ των υστέρων θυμός
ή παρόμοιες αντιδράσεις της διαπραγματευτικής ομάδας μπροστά στην ακαμψία του Eurogroup, έχουν μηδενική αξία μπροστά
στην στρατηγική αντιπαλότητα τέτοιων «παιγνίων».
Ωστόσο, σκοπός
της ανάλυσης δεν είναι το παρελθόν αλλά πρωτίστως το μέλλον. Εφόσον εμμένουν
μέχρι σήμερα πως ΜΟΝΟ μια επιλογή υπήρχε πάντα, σημαίνει ότι όντως μια επιλογή
υπάρχει και τώρα ως αποτέλεσμα της ίδιας μοναδικής πολιτικής λογικής. Η λογική
αυτή δεν επιτρέπει καν προβληματισμούς έξω από την Τρόικα. Εξού και θεωρείται
αξίωμα πως ό,τι προτάθηκε στο Eurogroup, ήταν το εφικτό! Δεν θα
μάθουμε ποτέ αν κάτι άλλο ήταν εφικτό,
επειδή οποιαδήποτε άλλη λογική αποκλείστηκε. Κατέστη λοιπόν αναπόφευκτο το
«εφικτό» σενάριο, αφού η Κυβέρνηση απέκλεισε (άμεσα ή έμμεσα) οτιδήποτε άλλο. Αυτό
όμως ως λογική αφορά το ΣΗΜΕΡΑ και το ΜΕΛΛΟΝ. Και δυστυχώς, συνακόλουθα γεγονότα
στο μεσοδιάστημα, καθιστούν εκ των πραγμάτων την κυβερνητική επιλογή, ως την
μόνη … εφικτή! Αλλά για λάθους λόγους.
Δείγμα της
λανθάνουσας λογικής που επικρατεί είναι που οι όποιες επιλογές «ντύνονται» με
επιχειρηματολογία στήριξης εκ των υστέρων. Επιπλέον, παρακολουθήσαμε «επιστημονικές»
αναλύσεις σε τηλεοπτικές εκπομπές που διαπίστωναν ότι η «η Κύπρος δεν αποτελεί
συστημικό κίνδυνο επειδή η εκροή κεφαλαίων από την Ευρωζώνη ήταν περιορισμένη
και ούτε υπήρξε πτώση του ευρώ.» Προβλήθηκε επίσης πως «η λύση της Τρόικας
είναι η επιλογή όσων δεν θέλουν ρίσκο» και ότι «η λύση εκτός Τρόικας σημαίνει
αυτόματα έξοδο από το ευρώ». Τέτοιες διαπιστώσεις (εκ των υστέρων) φανερώνουν
την εκ των προτέρων δέσμευση στην
μοναδική στόχευση εντός Τρόικας. Και δεν αποτελούν επαλήθευση της ορθότητας της
τακτικής. Συνεπώς, αν τα πιο πάνω ισχύουν, πως άλλαξε η «μοναδική» λογική σήμερα;
Πως;
Πορεία εκτός
Μνημονίου (με ευρώ ή χωρίς) προϋποθέτει πολιτική λογική που περιλαμβάνει έμπρακτη
προετοιμασία για έργα και θυσίες, αν απαιτηθεί. Όχι θεωρητικολογίες και θυμούς.
Περιοριζόμαστε στο εξής. Για την «βόμβα» που τρόμαζε την Ευρωζώνη και γνωρίζαμε
από τις 28 Ιανουαρίου 2013, το τεκμηρίωσε πρόσφατα και ο D. Gros (επικεφαλής
του Center for European Policy Studies-Βρυξέλλες, σύμβουλος στην Ευρωπαϊκή
Επιτροπή, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ΔΝΤ). Καθώς επικρατούσε η άποψη ότι η
εγγύηση σε τραπεζικές καταθέσεις στην Ευρωζώνη παρέχεται από την «Ευρώπη»
(αόριστα) ή κάποιαν Ευρωπαϊκή Αρχή, στην πραγματικότητα η ευρωπαϊκή νομοθεσία/Οδηγία
υποχρέωνε το κράτος στη σύσταση και λειτουργία Σχεδίου προστασίας των
καταθέσεων. Χωρίς ωστόσο Ευρωπαϊκή εγγύηση, όπως αποφάνθηκε το Δικαστήριο EFTA (28 Ιαν 2013) όπου προσέφυγε η
Ευρωπαϊκή Επιτροπή εναντίον της Ισλανδίας (δεν είναι μέλος της Ε.Ε. αλλά τηρεί
την Οδηγία και αρνήθηκε να πληρώσει τις καταθέσεις στους Άγγλους και Ολλανδούς.).
Γνώριζε η διαπραγματευτική ομάδα εκείνη την απόφαση; Πως την ενσωμάτωσε στην διαπραγματευτική
τακτική μας; Μπορούσε εκείνο το κενό να τινάξει στον αέρα ΤΟΤΕ ολόκληρη την
Ευρωζώνη και επομένως, μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από εμάς ως φοβερό «όπλο»
στην ώρα του; Δεν θα μάθουμε ποτέ επειδή η λογική που επικρατεί δεν επιτρέπει
τέτοιους προβληματισμούς. Όμως, ο αυτοπεριορισμός δεν μειώνει τους κινδύνους
αλλά τους επαυξάνει, πράγμα που θα δούμε στην πράξη.
