Το πιο σημαντικό ίσως έγγραφο από τις 15 χιλιάδες που έχει στην κατοχή του ο Πρόεδρος της Μονομελούς Ερευνητικής Επιτροπής για τα όσα τραγικά συνέβησαν στο Μαρί, Πόλυ Πολυβίου, αποκαλύπτει η «Σ». Είναι το έγγραφο που αποδεικνύει ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε απόλυτη γνώση για το περιεχόμενο των εμπορευματοκιβωτίων και με πολιτικούς όρους αποφάσισε να τα κρατήσει στην Κύπρο, αναλαμβάνοντας τη δέσμευση σε ανώτατο επίπεδο να τα επιστρέψει είτε στη Συρία είτε στο Ιράν.
Το έγγραφο
Το έγγραφο είναι συνολικής έκτασης οκτώ σελίδων και πρόκειται για πρακτικό που ετοιμάστηκε από τον διπλωμάτη του Προεδρικού Γραφείου Ιάκωβο Γεωργίου. Περιλαμβάνει τα όσα διαμείφθηκαν μεταξύ Προέδρου Χριστόφια και Προέδρου της Συρίας στις 31 Αυγούστου το 2009 στη Δαμασκό. Ας σημειωθεί ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πραγματοποίησε τότε διήμερη επίσημη επίσκεψη, μετά από πρόσκληση του Άσαντ, συνοδευόμενος και από τη σύζυγό του Έρση Χριστόφια. Είχε, μάλιστα, μαζί του τον τότε Υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Κυπριανού και τον τότε Υπουργό Συγκοινωνιών Νίκο Νικολαΐδη. Κατά τη συνάντηση των δύο ηγετών, όπως αυτά καταγράφονται στο οκτασέλιδο πρακτικό, συζητήθηκαν θέματα Κυπριακού, εμβάθυνσης διμερών σχέσεων, η ακτοπλοϊκή σύζευξη Λατάκειας-Αμμοχώστου, αλλά και το ψήφισμα για τα Υψώματα Γκολάν εντός του ΟΗΕ.
Το πρακτικό τη συνάντησης διαβαθμίστηκε ως «Άκρως Απόρρητο-Ειδικού Χειρισμού» και φέρει ημερομηνία 3 Σεπτεμβρίου 2009. Καλά ενημερωμένες πηγές, μάλιστα, αναφέρουν ότι έχει ήδη κατατεθεί στον Πόλυ Πολυβίου και θεωρείται ότι «ανήκει στον στενό πυρήνα των εγγράφων που καταλήγουν στο πρόσωπο του Δημήτρη Χριστόφια. Οι ίδιες έγκυρες πηγές, μάλιστα, αναφέρουν στη «Σ» ότι «αντίγραφο του πρακτικού έχει στο ντοσιέ του κι ο Μάρκος Κυπριανού…». Το όλο ζήτημα διανθίζει στο πολιτικό παρασκήνιο, ένα απίστευτο παιγνίδι αλληλοεπίρριψης ευθυνών, αλλά κι εκβιασμών μεταξύ των πρωταγωνιστών. Περισσότερα για το ποιοι έχουν το πρακτικό της συνάντησης και πώς προσπάθησαν να το αξιοποιήσουν στο αποψινό δελτίο ειδήσεων του Σίγμα «Τομές στο Γεγονότα».
«Θέλουμε, αλλά δεν μπορούμε…»
Το περιεχόμενο της συνομιλίας των Χριστόφια-Άσαντ, όπως αποκαλύπτεται σήμερα από τη «Σ», είναι άκρως διαφωτιστικό των ενεργειών, των αποφάσεων, αλλά και των προθέσεων της κυπριακής κυβέρνησης. Συγκεκριμένα ο Δημήτρης Χριστόφιας περιγράφει με γλαφυρό τρόπο στο Σύρο ομόλογό του τα όσα διαδραματίστηκαν μέχρι και τη δέσμευση του φονικού φορτίου.
«Θέλουμε, αλλά δεν μπορούμε…»
Το περιεχόμενο της συνομιλίας των Χριστόφια-Άσαντ, όπως αποκαλύπτεται σήμερα από τη «Σ», είναι άκρως διαφωτιστικό των ενεργειών, των αποφάσεων, αλλά και των προθέσεων της κυπριακής κυβέρνησης. Συγκεκριμένα ο Δημήτρης Χριστόφιας περιγράφει με γλαφυρό τρόπο στο Σύρο ομόλογό του τα όσα διαδραματίστηκαν μέχρι και τη δέσμευση του φονικού φορτίου.
[…] Σελίδα 6: «Ακολούθως, (ο Δημήτρης Χριστόφιας) αναφέρθηκε στο πρόσφατο περιστατικό με το πλοίο Monchegorsk. Σημείωσε κατ’ αρχήν ότι δεν υπήρχε καμία ενημέρωση από συριακής ή ιρανικής πλευράς για τη φόρτωση του εν λόγω πλοίου (υπό κυπριακή σημαία) και την κατεύθυνσή του από το Ιράν προς την Συρία. Παρά το γεγονός ότι το πλοίο ήταν πολύ κοντά στον προορισμό του, ο καπετάνιος αποφάσισε να κατευθύνει το πλοίο στη Λεμεσό. Με την άφιξη του πλοίου και παρά τις έντονες πιέσεις από αρκετές χώρες για να επιτραπεί η επιβίβαση μελών των υπηρεσιών τους πάνω στο πλοίο για έλεγχο η Κυβέρνηση αρνήθηκε.
Έστειλε ομάδα δικών της εμπειρογνωμόνων για έλεγχο του φορτίου. Ακολούθως, οι κυπριακές αρχές εξέδωσαν νομική γνωμάτευση, η οποία ανάφερε ότι τα υλικά δεν ήταν απαγορευμένα με βάση τα σχετικά ψηφίσματα του Σ.Α. του ΟΗΕ και απέστειλε τη σχετική έκθεση με τα ευρήματα, και με σαφή αναφορά ότι από πλευράς της Κ.Δ. δεν θεωρούμε ότι παραβιάζονται τα σχετικά ψηφίσματα του Σ.Α. (και έτσι το πλοίο μπορεί να συνεχίσει προς τον προορισμό του) στην αρμόδια Επιτροπή του Σ.Α. Η Επιτροπή απάντησε ότι τα υλικά είναι απαγορευμένα και ζήτησε όπως κατακρατηθούν. Εξήγησε στο Σύρο Πρόεδρο ότι μια κατεχόμενη χώρα η οποία βασίζει τις θέσεις της και επιζητεί το δίκαιο της στηριζόμενη σε ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ δεν μπορεί ν’ αρνηθεί να εφαρμόσει οποιοδήποτε ψήφισμα του Οργανισμού, καθώς αυτό θα την έφερνε σε δύσκολη θέση...».
Από τα πιο πάνω εξάγεται εύκολα το συμπέρασμα ότι η Κυπριακή Δημοκρατία αναζητούσε διέξοδο για να μη δυσαρεστήσει Ιράν και Συρία.
Η σαφής πρόθεσή της, διά στόματος Δημήτρη Χριστόφια, ήταν να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια επιστροφής του επίμαχου φορτίου στο Ιράν (παρά τη συντεταγμένη θέση του Σ.Α. του ΟΗΕ αλλά και της Ε.Ε.). Μάλιστα, φαίνεται ότι επιχειρήθηκε να γίνει έκπτωση στη νομική ερμηνεία του ψηφίσματος 1747 του Σ.Α., με το οποίο επιβλήθηκαν οι κυρώσεις κατά του Ιράν, με πρόθεση να επιστρέψει το φορτίο. «Αναγκαστήκαμε όμως και είμαστε υπό κατοχή και τους έχουμε ανάγκη», επαναλάμβανε φορτικά ο Πρόεδρος Χριστόφιας στο Σύρο ομόλογό του.
«Σε κανέναν εκτός από εσάς…»
Οι προθέσεις του Δημήτρη Χριστόφια, όμως, αποκαλύπτονται ακόμη περισσότερο στη συνέχεια της εξιστόρησής του, στον Μπασάρ Άλ Άσαντ. Με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ο Κύπριος Πρόεδρος διαβεβαιώνει ότι το φορτίο θα παραδοθεί είτε στη Συρία είτε στο Ιράν… Ενώ παραδέχεται στον ομόλογό του (σε αντίθεση με τα όσα επαναλαμβάνονται φορτικά τον τελευταίο μήνα από τους συνεργάτες του) ότι οι Αμερικανοί, οι Βρετανοί, οι Γάλλοι και οι Γερμανοί ζήτησαν να του παραδοθεί το φορτίο.
Η σαφής πρόθεσή της, διά στόματος Δημήτρη Χριστόφια, ήταν να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια επιστροφής του επίμαχου φορτίου στο Ιράν (παρά τη συντεταγμένη θέση του Σ.Α. του ΟΗΕ αλλά και της Ε.Ε.). Μάλιστα, φαίνεται ότι επιχειρήθηκε να γίνει έκπτωση στη νομική ερμηνεία του ψηφίσματος 1747 του Σ.Α., με το οποίο επιβλήθηκαν οι κυρώσεις κατά του Ιράν, με πρόθεση να επιστρέψει το φορτίο. «Αναγκαστήκαμε όμως και είμαστε υπό κατοχή και τους έχουμε ανάγκη», επαναλάμβανε φορτικά ο Πρόεδρος Χριστόφιας στο Σύρο ομόλογό του.
«Σε κανέναν εκτός από εσάς…»
Οι προθέσεις του Δημήτρη Χριστόφια, όμως, αποκαλύπτονται ακόμη περισσότερο στη συνέχεια της εξιστόρησής του, στον Μπασάρ Άλ Άσαντ. Με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ο Κύπριος Πρόεδρος διαβεβαιώνει ότι το φορτίο θα παραδοθεί είτε στη Συρία είτε στο Ιράν… Ενώ παραδέχεται στον ομόλογό του (σε αντίθεση με τα όσα επαναλαμβάνονται φορτικά τον τελευταίο μήνα από τους συνεργάτες του) ότι οι Αμερικανοί, οι Βρετανοί, οι Γάλλοι και οι Γερμανοί ζήτησαν να του παραδοθεί το φορτίο.
«…μετά την απάντηση της σχετικής Επιτροπής του Συμβουλίου Ασφαλείας και παρά το γεγονός ότι οι Αμερικανοί, οι Βρετανοί, οι Γάλλοι και οι Γερμανοί ζήτησαν να τους παραδοθεί το φορτίο του πλοίου, η Κυβέρνηση της Δημοκρατίας αρνήθηκε να το πράξει. Πέραν τούτου, ξόδεψε 200.000 ευρώ για την κατασκευή χώρων φύλαξης του φορτίου, με στόχο την τελική επιστροφή του στη Συρία, μόλις αυτό καταστεί εφικτό. Ο ΠτΔ διαβεβαίωσε ότι σε καμία περίπτωση η Κ.Δ. δεν θα παραδώσει το φορτίο σε οποιαδήποτε χώρα ή Οργανισμό εκτός από τη Συρία ή το Ιράν…».
Την ίδια ώρα εντύπωση προκαλεί ο ισχυρισμός του Προέδρου Χριστόφια περί κατασκευής χώρων φύλαξης του φορτίου αξίας 200.000 ευρώ, προφανώς σε μια προσπάθεια να… εντυπωσιάσει ακόμη περισσότερο τον Μπασάρ Άλ Άσαντ. Η πραγματικότητα ως γνωστόν ήταν εντελώς διαφορετική, αφού οι χώροι φύλαξής που είχαν προϋπολογισθεί δεν έγιναν ποτέ.
Επανάληψη διαβεβαίωσης
Από το περιεχόμενο του πρακτικού και τα λεχθέντα των δυο ηγετών φαίνεται ξεκάθαρα πως τα φονικά εμπορευματοκιβώτια είχαν κυρίαρχη θέση στη συζήτησή τους. Σε κάθε περίπτωση ο Δημήτρης Χριστόφιας διαβεβαίωνε τον ομόλογό του πως το φορτίο είναι καλά φυλαγμένο και πως θα παραμείνει εκεί μέχρι που να καταστεί δυνατή η επιστροφή του στο Ιράν ή τη Συρία…
Από το περιεχόμενο του πρακτικού και τα λεχθέντα των δυο ηγετών φαίνεται ξεκάθαρα πως τα φονικά εμπορευματοκιβώτια είχαν κυρίαρχη θέση στη συζήτησή τους. Σε κάθε περίπτωση ο Δημήτρης Χριστόφιας διαβεβαίωνε τον ομόλογό του πως το φορτίο είναι καλά φυλαγμένο και πως θα παραμείνει εκεί μέχρι που να καταστεί δυνατή η επιστροφή του στο Ιράν ή τη Συρία…
[…] Σελίδα 7: «Ο Πρόεδρος Άσαντ ζήτησε, όμως, και από τον Πρόεδρο Χριστόφια να βοηθήσει τη συριακή Κυβέρνηση όσον αφορά στο φορτίο του πλοίου. Ο Πρόεδρος Χριστόφιας διαβεβαίωσε ότι το φορτίο δεν θα δοθεί σε οποιοδήποτε και θα παραμείνει φυλαγμένο στην Κύπρο, μέχρις ότου είναι δυνατή η επιστροφή του στη Συρία ή το Ιράν».
«Δεν μπορώ ν’ αποκαλύψω τα έγγραφα που εξετάζω…»
Η «Σ» επικοινώνησε με τον Επικεφαλής της Ερευνητικής Επιτροπής Πόλυ Πολυβίου και έθεσε το ερώτημα περί επιβεβαίωσης κατοχής του συγκεκριμένου εγγράφου. Ο πρόεδρος της Επιτροπής δεν διέψευσε, αλλά ούτε και επιβεβαίωσε την ύπαρξή του, υπογραμμίζοντας πως δεν μπορεί να αποκαλύψει την ταυτότητα, αλλά και το περιεχόμενο των εγγράφων που εξετάζει. Ταυτόχρονα διαβεβαίωσε πως όλα θα εξεταστούν με τη δέουσα σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Τέλος, εισέπραξε τη ρητή διαβεβαίωση της «Σ» πως το «Άκρως Απόρρητο» έγγραφο είναι στη διάθεσή του εάν κι εφόσον το χρειαστεί. Πάντως, οι έγκυρες και καλά πληροφορημένες πηγές της «Σ» επιμένουν με βεβαιότητα πως το συγκεκριμένο πρακτικό της συνάντησης Χριστόφια-Άσαντ βρίσκεται στην κατοχή, αλλά και στο μικροσκόπιο του Πόλυ Πολυβίου και είναι και με βάση αυτό που θα πρέπει να αναμένεται η κλήτευση ενώπιον της Επιτροπής του και του Δημήτρη Χριστόφια.
Τα βασανιστικά συμπεράσματα
ΤΟ ΠΡΑΚΤΙΚΟ της συνάντησης οδηγεί σε αβίαστα και ασφαλή συμπεράσματα:
*Ο Δημήτρης Χριστόφιας γνώριζε για την ύπαρξη, αλλά και τη φύλαξη του φορτίου. Και αποφάσισε να «γράψει» το Σ.Α. και την Ε.Ε. υπέρ δύο τριτοκοσμικών κρατών με χίλια δυο προβλήματα, της Συρίας και του Ιράν. Ήταν και είναι, όμως, η Συρία και το Ιράν πιο σημαντικές χώρες από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε.; Μάλλον στο μυαλό του Προέδρου Χριστόφια ναι, αφού δεν δίστασε ακόμη και να πει ψέματα (περί ασφαλούς φύλαξης) προκειμένου να έχει τον Αλ Άσαντ περισσότερο ικανοποιημένο.
Η «Σ» επικοινώνησε με τον Επικεφαλής της Ερευνητικής Επιτροπής Πόλυ Πολυβίου και έθεσε το ερώτημα περί επιβεβαίωσης κατοχής του συγκεκριμένου εγγράφου. Ο πρόεδρος της Επιτροπής δεν διέψευσε, αλλά ούτε και επιβεβαίωσε την ύπαρξή του, υπογραμμίζοντας πως δεν μπορεί να αποκαλύψει την ταυτότητα, αλλά και το περιεχόμενο των εγγράφων που εξετάζει. Ταυτόχρονα διαβεβαίωσε πως όλα θα εξεταστούν με τη δέουσα σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Τέλος, εισέπραξε τη ρητή διαβεβαίωση της «Σ» πως το «Άκρως Απόρρητο» έγγραφο είναι στη διάθεσή του εάν κι εφόσον το χρειαστεί. Πάντως, οι έγκυρες και καλά πληροφορημένες πηγές της «Σ» επιμένουν με βεβαιότητα πως το συγκεκριμένο πρακτικό της συνάντησης Χριστόφια-Άσαντ βρίσκεται στην κατοχή, αλλά και στο μικροσκόπιο του Πόλυ Πολυβίου και είναι και με βάση αυτό που θα πρέπει να αναμένεται η κλήτευση ενώπιον της Επιτροπής του και του Δημήτρη Χριστόφια.
Τα βασανιστικά συμπεράσματα
ΤΟ ΠΡΑΚΤΙΚΟ της συνάντησης οδηγεί σε αβίαστα και ασφαλή συμπεράσματα:
*Ο Δημήτρης Χριστόφιας γνώριζε για την ύπαρξη, αλλά και τη φύλαξη του φορτίου. Και αποφάσισε να «γράψει» το Σ.Α. και την Ε.Ε. υπέρ δύο τριτοκοσμικών κρατών με χίλια δυο προβλήματα, της Συρίας και του Ιράν. Ήταν και είναι, όμως, η Συρία και το Ιράν πιο σημαντικές χώρες από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε.; Μάλλον στο μυαλό του Προέδρου Χριστόφια ναι, αφού δεν δίστασε ακόμη και να πει ψέματα (περί ασφαλούς φύλαξης) προκειμένου να έχει τον Αλ Άσαντ περισσότερο ικανοποιημένο.
*Δεν τοποθετήθηκαν τυχαία στο Μαρί. Αφού ο Πρόεδρος ήθελε να τα στείλει πίσω σε κάποια στιγμή προφανώς επέλεξε τη Ναυτική Βάση για να το κάνει στα… μουλωχτά
*Οι Αμερικανοί, οι Βρετανοί, οι Γάλλοι και οι Γερμανοί ζήτησαν να τους παραδοθεί το φορτίο του πλοίου (σύμφωνα με τα λεχθέντα του Προέδρου) και η Κυβέρνηση της Δημοκρατίας αρνήθηκε να το πράξει. Αρκετές φορές τις τελευταίες εβδομάδες επιχειρείται από τους συνεργάτες του Προέδρου αλλά κι από τον ίδιο να τα «φορτώσουν» στους τεχνοκράτες που δεν διαχειρίστηκαν σωστά την πολιτική απόφαση για φύλαξη του φορτίου. Το ότι υπάρχουν ευθύνες στο σάπιο κράτος είναι περισσότερο από εμφανές. Τα δύο πορίσματα, άλλωστε, που δημοσίευσαν οι συνάδελφοι του «Π», των Ελλήνων και των Βρετανών εμπειρογνωμόνων, εκεί καταλήγουν. Ωστόσο, πέρα από τις ευθύνες του υδροκέφαλου κράτους υπάρχουν και οι πολιτικές ευθύνες της ηγεσίας, η οποία αποφάσισε να παραδώσει ένα άκρως επικίνδυνο φορτίο σ' έναν αναποτελεσματικό κρατικό μηχανισμό να το φυλάξει, γιατί ήθελε πάση θυσία να το επιστρέψει στο Ιράν ή τη Συρία.
ΓΙΑ σκοπούς προστασίας της πηγής μας δεν δημοσιεύουμε τη φωτοτυπία του πλήρους εγγράφου που έχουμε στη διάθεσή μας, αφού περιέχει διακριτικά που οδηγούν στην ταυτότητα του κατόχου. Δημοσιεύουμε ωστόσο αυτούσιους διαλόγους όπως καταγράφονται στο πρακτικό. Είναι, ήδη, στη διάθεση του Πόλυ Πολυβίου. Εάν προκληθούμε, βέβαια, θα τα δώσουμε στη δημοσιότητα.
